Cyd-Bwyllgor Anghenion Addysgol Arbennig (dadgomisiynwyd 31 Awst, 2017) dogfennau , 9 Tachwedd 2007

1

DATGAN DIDDORDEB

Ni dderbyniwyd unrhyw ddatganiad o ddiddordeb.

2

COFNODION

Cyflwynwyd ac arwyddwyd fel rhai cywir, cofnodion cyfarfod blaenorol y Cyd-Bwyllgor a gynhaliwyd ar 22 Mehefin, 2007. (Cofnodion y Cyngor 18.09.2007, tud 105 -110)

Yn codi -

Eitem 3 - Adroddiad yr Uned Ddarparu AAA

Cyfeiriwyd at benderfyniad 3.2 o dan y cofnod uchod oedd yn gofyn am adroddiad pellach ar faes plant ag anawsterau iaith a chyfathrebu, a rhoddwyd gwybod i’r aelodau y bwriadwyd trefnu cyflwyniad ar y maes i’r cyfarfod yma o’r Cyd-Bwyllgor ond gan nad oedd yr amseru’n gyfleus tro hwn byddir yn cynnal y sesiwn yn awr yng nghyfarfod nesaf y Cyd-Bwyllgor.

3

ADRODDIAD YR UNED DDARPARU AAA

Cyflwynwyd - Adroddiad yn amlinellu gwaith yr Uned Ddarparu AAA yn ystod tymor yr Haf, 2007, gan gyfeirio’n benodol at weithgareddau ynghlwm wrth weinyddu’r prosesau asesu ac adolygu; gweithgareddau’r Gwasanaeth Seicoleg Addysgol a’r Gwasanaeth Athrawon Arbenigol ynghyd â gwybodaeth ynglyn â Datganiad cyntaf Llywodraeth Cynulliad Cymru ar Ddisgyblion gyda Datganiad o Anghenion Addysgol Arbennig.

Dygwyd sylw’r Cyd-Bwyllgor at yr ystyriaethau canlynol yn benodol -

Ÿ

Cyfarfu’r Grwp Cyswllt Iechyd-Addysg unwaith yn ystod y tymor ac ymhlith prif bynciau trafod y grwp oedd y Prosiect Peilot Therapi Iaith a Lleferydd. Yn dilyn cyhoeddi ei adroddiad, Gweithio Gyda’n Gilydd mae Llywodraeth y Cynulliad yn cyllido prosiect ym maes therapi iaith a lleferydd sy’n amcanu at hybu cyd-gomisiynu therapi iaith a lleferydd. Arweiniodd y prosiect yng Ngwynedd a Môn at beilot yn nalgylchoedd Bangor a David Hughes - Glannau Menai. Adroddwyd i’r Grwp hefyd ar y drefn a sefydlwyd i edrych ar y gwasanaeth GIMPaPHI (Gwasanaeth Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc neu CAMHS). Mae’r Cynulliad wedi penodi Rheolwraig Comisiynu Rhanbarth Gogledd Orllewin Cymru ac un o’i chyfrifoldebau yw cynnal awdit o’r ddogfen Busnes Pawb. Cynhelir cyfarfodydd rheolaidd yn lleol i edrych ar gyfraniad yr holl asiantaethau i’r ddogfen hon.

Ÿ

Parhawyd i gyflogi Cydlynydd 3* dros dro am ddau ddiwrnod yr wythnos, gan ddefnyddio arian o’r balansau i gynnal y swydd. Gweinydda’r Cydlynydd 3* geisiadau ac adolygiadau, gan sicrhau bod gwybodaeth gywir a chyflawn yn cael ei chyflwyno i Baneli Cymedroli’r ddau Awdurdod. Nodir bod hwn yn waith sydd wedi cynyddu’n sylweddol yn ddiweddar ac mae’n waith pwysig.

Ÿ

Mewn cydweithrediad ag Adran Technoleg Gwybodaeth Cyngor Gwynedd, gwnaethpwyd gwaith addasu ar y basdata 3* i ddiben mireinio’r adroddiad cyllidol a anfonir at yr Unedau Cyllidol yn rheolaidd. Cychwynnwyd ar y gwaith o addasu’r adroddiadau statudol i’r un pwrpas a hynny mewn cyd-weithrediad â Chwmni Cynnal. Erys gwaith pellach i’w wneud er mwyn sicrhau y gwneir y defnydd gorau o’r wybodaeth sydd ar gael mewn perthynas â chost y gwasanaeth er mwyn llunio system integredig.

Ÿ

Erbyn Mai, 2007, roedd gan y Gwasanaeth Seicoleg Addysgol gyflenwad llawn o staff. Bu i un aelod o’r Tîm gymhwyso mewn Diploma mewn defnydd o egwyddorion Canolbwyntio ar Ddatrysiad ac mae’n cael ei defnyddio gan y Brief Practice yn Llundain fel goruchwylydd i fyfyrwyr newydd. Mae tri aelod arall o’r Tîm yn dilyn y Diploma eleni a bernir bydd eu gwybodaeth a’u profiadau o werth i ddatblygiad y gwasanaeth i’r dyfodol.

Ÿ

Ar y cyd gyda’r ddau Awdurdod Addysg, mae’r Gwasanaeth Seicoleg Addysgol yn cynnal prosiect i ddatblygu ysgolion yn rhai sy’n defnyddio dull ffocysu ar ddatrysiad. Yn ymwneud â’r prosiect hwn mae 4 ysgol uwchradd a’r 4 ysgol gynradd fwyaf sy’n bwydo’r ysgolion hyn yn ogystal â’r sefydliadau sy’n datblygu sgiliau ymddygiadol plant.

Ÿ

Ymhlith datblygiadau yn y Gwasanaeth Cyn-Ysgol, cwblhaodd un o athrawesau’r Unedau Asesu Cyn-Ysgol ym Môn gwrs arbenigol ym maes awtistiaeth; cynhaliwyd diwrnod hwyl a sbri i deuluoedd a phlant ifanc gan weithwyr Portage a Barnados a dathlwyd agoriad Canolfan Integredig Plas Pawb yng Ngwynedd.

Ÿ

Bu aelodau staff y Gwasanaeth Athrawon Arbenigol yn ymgymryd â chryn hyfforddiant a chyrsiau datblygiad proffesiynol pellach yn eu maes a manylir ar y rhain yn Adran 4 yr adroddiad. Hefyd, bu’r gwasanaeth yn ymhel â gweithgareddau rhyng-asiantaethol ac yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd cyd-weithio gyda sefydliadau eraill fel y crybwyllir yn Adran 4.2.

Ÿ

Rhydd Adran 5 yr adroddiad wybodaeth am Ddatganiad Cyntaf Llywodraeth  Cynulliad Cymru ar Ddisgyblion gyda Datganiad o Anghenion Addysgol Arbennig ym mis Mehefin, 2007. Bydd y Datganiad yn cael ei gyhoeddi’n flynyddol ar sail y data a anfonir i mewn gan bob Awdurdod Addysg Lleol yng Nghymru ym mis Ionawr (YSTAD 2). Y Cyd-Bwyllgor sy’n gyfrifol am gasglu’r data ar gyfer YSTAD 2 ar ran Gwynedd ac Ynys Môn.

Ymhlith y pwyntiau allweddol yr adroddir amdanynt yn y Datganiad mae’r canlynol -

Ÿ

mae’r nifer o ddisgyblion gyda datganiad o AAA yng Nghymru wedi gostwng 3.7% yn ystod 2006, sy’n dod â chyfanswm y rhai â datganiad i 15,579 ym mis Ionawr, 2007. Y tueddiad sy’n bwysig fan hyn a dylid dal sylw bod hwnnw ar ei lawr;

Ÿ

yn Ionawr, 2007, roedd 3.2% o ddisgyblion cofrestredig gyda datganiad o AAA;

Ÿ

mae’r canran o ddisgyblion gyda datganiad ar gofrestrau ysgolion wedi gostwng dros y saith mlynedd diwethaf o 3.4%;

Ÿ

mae bron i 92% (14,291 o ddisgyblion) o’r cyfanswm gyda datganiad yn cael eu haddysgu yn eu Hawdurdod Addysg cartref yn hytrach na mewn awdurdodau eraill. Yn lleol mae hynny’n trosi i 96% yng Ngwynedd a 93% ym Môn (mae’r gwahaniaeth i’w briodoli i’r ffaith bod Ysgol Coed Menai, Bangor yn cael ei chyfrif fel darpariaeth all-sirol gan Ynys Môn);

Ÿ

mae 23% o’r rhai a addysgir yn eu hawdurdod addysg cartref yn cael eu haddysgu mewn ysgolion arbennig (3,350 o ddisgyblion). O safbwynt lleol, mae’r ystadegyn o gwmpas 17% ar gyfer Gwynedd ac Ynys Môn;

Ÿ

mae’r canran o ddisgyblion sydd yn cael eu haddysgu mewn ysgolion prif-lif - un ai yn yr AALl cartref neu y tu allan - yn amrywio’n sylweddol ar draws yr awdurdodau addysg lleol, o 90.5% yng Ngheredigion (lle nad oes ysgol arbennig) i 16.9% ym Mhen-y-bont ar Ogwr;

Ÿ

mae Tabl 8 yn y Datganiad Cyntaf yn dangos niferoedd disgyblion gyda datganiad o AAA, fesul Awdurdod Addysg Lleol, o 1999/2000 i 2006/07. Roedd y Cyd-Bwyllgor yn gyfrifol am gynnal datganiadau 1,074 o ddisgyblion ym Môn a Gwynedd yn 2006/07 - mae hyn yn cymharu gydag Awdurdod megis Casnewydd, gyda 1,021 o ddisgyblion gyda datganiad yn yr un flwyddyn;

Ÿ

nid yw’r YSTAD 2 yn casglu gwybodaeth am ddisgyblion sy’n derbyn cymorth trwy gynllun ar wahân i’r drefn datganiadau, megis y Cynllun AAA 3* yng Ngwynedd a Môn, sy’n darparu cymorth ychwanegol i 664 o ddisgyblion ar hyn o bryd.

Diolchwyd yn fawr i’r swyddogion am yr adroddiad trylwyr arferol ar waith tymhorol yr Uned Ddarparu a chodwyd y cwestiynau canlynol ar y wybodaeth a gyflwynwyd -

Ÿ

Gofynnwyd a oedd lleihad yn y nifer o ddisgyblion gyda datganiad o anghenion addysgol arbennig wedi digwydd am fod cost darparu a chynnal datganiad yn uchel?

Adroddwyd mewn ymateb mai’r hyn sy’n bwysig  nodi yw bod yna adolygu sefyllfa disgyblion sydd ar Ddatganiad nad yw eu hanghenion addysgol yn rhai dwys i ganfod sut y gellir parhau gyda’r ddarpariaeth ar eu cyfer heb fynd trwy’r broses hir a chymhleth o baratoi datganiad. Mae’r disgyblion hynny sydd wedi symud o ddatganiad yn derbyn darpariaeth trwy gyfrwng y Cynllun 3* ; felly mae’r gynhaliaeth yn parhau i fod ar gael iddynt ond mae’n cael ei gyflwyno trwy ddull sy’n golygu hepgor dilyn proses ddyrys llunio datganiad.

Ÿ

Gofynnwyd a yw’r Cynllun 3* yn ddull effeithiol o ddelio gydag anghenion addysgol arbennig ac nid yn ddull cost-effeithiol yn unig?

Adroddwyd mewn ymateb bod y Cynllun 3* yn arwain at arbedion am ei fod yn cwtogi ar y broses fiwrocrataidd o lunio datganiad. Ar y cyfan yng nghyswllt anawsterau dysgu cymhedrol, nid yw’r ysgolion yn gweld gwahaniaeth o ran ansawdd y ddarpariaeth ond bod y ddarpariaeth yn digwydd yn gynt. Rhaid cofio o ran y gynhaliaeth sydd ar gael trwy’r Cynllun 3* bod y gefnogaeth a roddir gan y rhieni a’r ysgolion hefyd yn ffactorau.

Y disgwyliad cyllidol o weld lleihad yn y nifer o ddisgyblion ar ddatganiad yw y byddai yna ostyngiad cyfatebol mewn costau darpariaeth integreiddio; ond mae’r disgyblion oedd ar ddatganiad yn symud i ddarpariaeth trwy’r Cynllun 3* -  felly nid oes gwahaniaeth o safbwynt cyllidebau integreiddio’r ddau Awdurdod.

Ÿ

Cyfeiriwyd at yr Adroddiad Blynyddol ar y Gwasanaeth Addysg a ddarparwyd gan Gwmni Cynnal ac a gyflwynwyd i bwyllgorau craffu perthnasol y ddau Awdurdod, a sylwyd bod yr adroddiad hwn yn nodi bod y gwariant ar faes anghenion addysgol arbennig yn parhau’n uchel.

Adroddwyd mewn ymateb bod y gwariant ar faes anghenion addysgol arbennig o safbwynt Ynys Môn yn sylweddol, a rhaid gofyn a yw’r gwariant ar anghenion addysgol arbennig yn gymesur â’r gwariant ar ddisgyblion eraill, ac a yw adnoddau yn cael eu dyrannu’n deg rhwng y cyfan o’r disgyblion, gan gofio bod yna ddisgyblion sydd ag anghenion dwys sy’n gofyn am fewnbwn ychwanegol. Mae’n rhaid edrych ar safle Môn yn y Tabl o awdurdodau addysg lleol a gofyn a yw gwariant ar lefel mor uchel yn tystio at ddarpariaeth dda a chynhwysfawr neu a yw’n adlewyrchu darpariaeth sy’n ymateb i’r rhai hynny sy’n gwneud yr achos cryfaf dros eu plant.

Mae’r Comisiwn Archwilio wedi cyhoeddi adroddiad ar faes Anghenion Addysgol Arbennig a sut caiff ei gyllido a’r pwynt sylfaenol yw bod cost llunio datganiad yn feichus, a’i fod yn tynnu ar adnoddau y gellir eu defnyddio’n well. Derbynnir bod datganiad yn ofynnol ar gyfer y disgyblion hynny sydd ag anghenion dwys, ond gellir diwallu anghenion y mwyafrif trwy gyfrwng y Cynllun 3* sydd yn lleihau’r fiwrocratiaeth a’r costau ynghlwm wrth hynny. Bydd Ynys Môn yn edrych yn ofalus ar adroddiad y Comisiwn Archwilio er mwyn arfarnu a yw darpariaeth y Sir yn cwrdd â’r gofynion yn y ffordd fwyaf effeithiol.

Ystyriaeth arall yw bod datganiad o anghenion addysgol arbennig yn cael ei weld bellach gan rai rhieni fel drws sy’n agor ar ddarpariaeth ychwanegol  ar gyfer eu plentyn. Mae yna ymdrech i geisio newid y meddylfryd hwn a rhoi ffocws ar y Cynllun Addysg Unigol a cheisio cynorthwyo ysgolion i sicrhau bod ganddynt gynlluniau safonol sy’n wir ymateb i anghenion disgyblion.

Rhoddwyd arweiniad diweddar gan Estyn y dylai datganiad gael ei lunio ar gyfer y disgyblion hynny y mae eu hanghenion addysgol arbennig gyda’r dwysaf ac y byddent yn cael eu lleoli mewn unedau arbennig. Mae meini prawf diwygiedig y ddau awdurdod ar gyfer mynediad at ddarpariaeth addysgol ychwanegol yn adlewyrchu’r arweiniad cenedlaethol yma.

Daethpwyd â’r drafodaeth ar yr adroddiad i ben gyda sylw mewn perthynas ag ymrwymiad ac ymdrechion staff yr Uned Ddarparu, yn seicolegwyr ac yn athrawon arbenigol, a sylwyd bod parodrwydd staff i ddatblygu’n broffesiynol a’u lwyddiannau wrth wneud hynny yn nodwedd o’r adroddiad a’i fod yn rhywbeth i ymfalchio ynddo ac i gydnabod yn ffurfiol.

Penderfynwyd -

Ÿ

Derbyn yr adroddiad ar waith yr Uned Ddarparu yn ystod tymor yr Haf, 2007, a nodi ei gynnwys;

Ÿ

Cofnodi diolchiadau’r Cyd-Bwyllgor i staff yr Uned Ddarparu, y Gwasanaeth Seicolegol, a’r Gwasanaeth Athrawon Arbenigol am eu cyfraniad a’u gwaith ymroddgar trwy gydol y cyfnod.

4

ADRODDIAD ARIANNOL

Cyflwynwyd - Adolygiad o gyllideb y Cyd-Bwyllgor gogyfer 2007/08.

Cyfeiriwyd at y prif ystyriaethau fel a ganlyn -

Ÿ

Yng nghyllideb wreiddiol y Cyd-Bwyllgor ar gyfer 2007/08, adnabuwyd arbedion parhaol o 1% (£10,910) yr oedd angen eu darganfod yn ystod y flwyddyn. Trwy adolygu sefydliad staff y Tîm Seicoleg Addysg i adlewyrchu’r sefyllfa gyfredol, darganfuwyd arbediad parhaol o 1%.

Ÿ

Gan bod costau cynhaliaeth staff y Cyd-Bwyllgor ynghlwm wrth hyfforddiant, mae’r gyllideb gynhaliaeth o £2,760 wedi’i throsglwyddo i bennawd Hyfforddiant o fewn y gyllideb.

Ÿ

Dengys yr adolygiad uchod o’r gyllideb orwariant o £5,110, sef -

Ÿ

£8,540 - Staff Gweinyddol  - costau cyflenwol darpariaeth 3*;

Ÿ

£6,860 - Lleihad mewn incwm yn sgîl llai o ddarpariaeth hyfforddiant allanol;

Ÿ

£2,430 - Hyfforddiant staff y Cyd-Bwyllgor a chostau eraill.

Llai

Ÿ

£8,370 - wedi ymdopi gydag arbediad o 1% sef £10,910; cynhwysa’r gwariant ôl-daliadau ar gyfer SPAs, honorariwm a chyfnod mamolaeth aelod o  staff;

Ÿ

£4,350 - arbediad ar athrawon cynhaliol - athrawes gyflenwol

Ÿ

Roedd gan y Cyd-Bwyllgor falansau o £77,299 ar 31 Mawrth, 2007; awgryma’r adolygiad uchod y bydd lleihad o oddeutu £5,000 yn y balansau gan adael swm wrth gefn o  oddeutu £72,000 erbyn diwedd y flwyddyn ariannol gyfredol.

5

AIL-STRWYTHURO CYNNAL A’R CYD-BWYLLGOR AAA

6

CYFARFOD NESAF Y CYD-BWYLLGOR