Pwyllgor Safonau dogfennau , 14 Rhagfyr 2005

1

DATGAN DIDDORDEB

Datganiad o Ddiddordeb gan Mrs C. Thomas yng nghyswllt Eitemau 4 a 5 ar y Rhaglen.

2

COFNODION

Cadarnhawyd a llofnodwyd cofnodion y Pwyllgor Safonau a gyfarfu ar 15 Awst 2005.  (Cyfrol y Cyngor am 20.09.2005, tudalennau 185 - 187).   Nid oedd yr un mater yn codi ar y cofnodion.

3

CWYN YN ERBYN CYNGHORYDD CYMUNED

Ystyriwyd - Adroddiad gan y Cyfreithiwr i'r Swyddog Monitro ynghylch honiad o dorri'r Côd Ymddygiad i Aelodau gan y Cynghorydd Bernard Summerfield (Cyngor Cymuned Llanfaelog) gyda golwg ar benderfynu, yn unol â pharagraff 7 S.I. 2001 Rhif 2281 (W171) a oedd achos digonol i fynd i Wrandawiad a phetai'n berthnasol, i bennu dyddiad ar gyfer Gwrandawiad.

Dywedodd y Cadeirydd bod haeriad o dorri'r Côd Ymddygiad wedi'i gyflwyno i'r Ombwdsmon, ac ef wedyn wedi'i drosglwyddo i'r Swyddog Monitro ymchwilio iddo.  

Yn ychwanegol at y papurau hyn oedd yn rhan o'r rhaglen rhannwyd papurau ychwanegol yn y cyfarfod, sef llythyr dyddiedig 9 Rhagfyr, 2005 oddi wrth Mr Summerfield; yn hwnnw roedd yn ymateb i adroddiad ar y cyfarfod rhyngddo ef, ei wraig a'r cyfreithiwr i'r Swyddog Monitro.  Hefyd rhannwyd copi o lythyr dyddiedig 6 Mehefin 2003 oedd Mr Summerfield wedi'i yrru at Swyddog Llwybrau Cyhoeddus y Cyngor Sir.

Roedd Meirion Jones, Cyfreithiwr i'r Swyddog Monitro, wedi ymchwilio i'r haeriad o dorri'r côd a hefyd wedi cyflwyno'r papurau priodol i'r Pwyllgor wneud penderfyniad a oedd yna ddigon o dystiolaeth ai peidio i symud ymlaen i Wrandawiad llawn.

Dygodd sylw at y pwyntiau a ganlyn:

Ÿ

Bod Mr Richard Pritchard a Mrs Dionne Louise Pritchard wedi cyflwyno cwyn yn erbyn Mr Bernard Summerfield, a oedd ar y pryd yn aelod o Gyngor Cymuned Llanfaelog, ac wedi llofnodi a derbyn y Côd Ymddygiad ar 28 Tachwedd 2001.  Wedyn roedd wedi ymddiswyddo o'r Cyngor Cymuned ym mis Mai 2003.  Er nad oedd Mr Summerfield bellach yn Gynghorydd Cymuned nid oedd hynny'n berthnasol i benderfyniad y Pwyllgor i fwrw ymlaen i Wrandawiad Llawn ai peidio.

Ÿ

Yn y gwyn haerir nad oedd Mr Summerfield wedi datgan diddordeb personol a'i fod hefyd wedi bod yn rhan o gyfarfod o'r Cyngor Cymuned ac wedi gwrthwynebu cynnig, a phetai'r cynnig hwnnw wedi'i wrthod gallai hynny fod wedi arwain at fanteision cyllidol a masnachol iddo.  Yn arbennig roedd wedi mynychu a bod yn rhan o gyfarfod o Gyngor Cymuned Llanfaelog ar ddydd Mercher 23 Hydref 2002.  Yn y cyfarfod hwnnw "y prif bwnc dan drafodaeth oedd y bwriad i ddiddymu darn o lwybr ynghlwm wrth lwybr 4a yn Nhy'n Pwll Bach, Rhosneigr" a fu'n fater o anghydfod rhyngddo ef a'i gymdogion, Mr a Mrs Pritchard o Dy'n Pwll Bach.

Ÿ

Un mater o bwys i'w nodi yma yw bod rhifiant y Model o Gôd Ymddygiad a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cynulliad Cymru ac a gafodd ei dderbyn gan y Cyngor Sir yn wahanol i'r fersiwn a dderbyniwyd gan Gyngor Cymuned Llanfaelog a gofynnwyd, o'r herwydd, i'r aelodau sicrhau eu bod bob amser yn cyfeirio at y Côd cywir.

Ÿ

Rhannwyd, ymhlith yr aelodau, gopi o gofnodion cyfarfod Cyngor Cymuned Llanfaelog a gyfarfu ar ddydd Mercher, 27 Tachwedd 2002.  Nodwyd yn benodol nad oedd yr un cyfeiriad at gofnodion y cyfarfod cynt.  Fodd bynnag, roedd y Clarc i'r Cyngor Cymuned wedi dangos y nodiadau ysgrifenedig oedd ganddo i'r cyfarfod ac yn cynnwys y sylw:  "Minutes - OK".  Dyma gadarnhad bod y cofnodion i'r cyfarfod a gafwyd ar 23 Hydref 2002, ac yn dangos bod Mr Summerfield yn bresennol ac wedi bod y rhan o'r trafodaethau, yn gywir.  At hyn, nid oedd yr un cyfeiriad at lwybrau troed yn "2.0  MATTERS ARISING".

3.1

beth yw swyddogaethau'r Cynghorau Cymuned a'u pwerau yng nghyswllt llwybrau;

3.2

os achoswyd anfanteision i'r achwynwyr beth oedd y rheini;

3.3

pa gyfleon sydd ar gael i Gynghorwyr Cymuned ddatgan diddordeb ac a ydyw'n ddyletswydd gyfreithiol arnynt i wneud hynny;

3.4

yr hyfforddiant sydd ar gael i Gynghorwyr Cymuned.

4

CWYN YN ERBYN CYNGHORYDD SIR

Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad yr Ombwdsmon ar ddwy gwyn yn haeru i'r Cynghorydd Robert Lloyd Hughes fethu â datgan diddordeb mewn dau gais cynllunio a gyflwynwyd gan Mr a Mrs Wood yn 2003 yng nghyswllt Tan y Felin a'r Felin, Llangoed.  Ar 3 Rhagfyr roedd y Cynghorydd Hughes wedi cadeirio'r Pwyllgor Cynllunio a heb ddatgan diddordeb pan oedd y ceisiadau gerbron.

Ni chanfu'r Ombwdsmon dystiolaeth bod y Cynghorydd Hughes wedi torri paragraffau 5.1.3.1 na 5.1.3.2 Côd Ymddygiad y Cyngor yng nghyswllt cais cynllunio Mr a Mrs Woods yng nghyd-destun y datblygiad yn Nhan y Felin ac nid oedd wedi cefnogi'r agwedd honno o'u haeriad.  

Ond canfu'r Ombwdsmon bod y Cynghorydd Hughes wedi torri paragraffau 5.1.3.1 a 5.1.3.2 Côd Ymddygiad y Cyngor oherwydd methu â datgan diddordeb personol a pheidio â gadael y Pwyllgor Cynllunio ar 3 Rhagfyr 2003 pan oedd sylw'n cael ei roddi i gais cynllunio Mr a Mrs Woods yng nghyswllt y Felin; dan adran 69(4)(c) Deddf Llywodraeth Leol 2000, roedd wedi trosglwyddo yr achos o dorri'r côd i'r Swyddog Monitro ac i bwrpas ei roddi gerbron Pwyllgor Safonau'r Cyngor.

Felly roedd yn rhaid i'r Pwyllgor Safonau ystyried a oedd am weithredu ar gosb a pha gosb yng nghyswllt y torri.  Ond, dan y rheolau, roedd yn rhaid i'r Pwyllgor ohirio'r drafodaeth tan gyfarfod gwrandawiad yn y dyfodol lle y câi'r Cynghorydd Hughes yr hawl i ymateb un ai yn ysgrifenedig neu ar lafar i gasgliadau'r Ombwdsmon.  Hefyd rhoddwyd gwybod i'r Cynghorydd Hughes bod ganddo'r hawl i gynrychiolaeth gyfreithiol ond ychwanegwyd nad oedd gan y Pwyllgor Safonau y pwer i wneud gorchymyn yng nghyswllt dyfarnu costau cyfreithiol.  Yn ogystal dywedodd y Swyddog Monitro wrth y Pwyllgor bod yr achwynwyr yn dymuno gwneud cyflwyniadau ysgrifenedig i'r Pwyllgor ar gyfer y gwrandawiad.

PENDERFYNWYD cynnal gwrandawiad cosbi i gasgliadau'r Ombwdsmon ar dydd Mawrth, 14 Chwefror 2006.

DR GWYNETH ROBERTS

CADEIRYDD