|
|
|
|
|
|
|
Gwnaeth y Cadeirydd gyhoeddiad, gyda
chaniatâd y Pwyllgor, y buasai eitemau 3 a 4 ar y Rhaglen yn
cael eu gwyrdroi oherwydd bod Mr. Durkin wedi codi nifer o faterion
a allai gymryd amser. Cytunodd y Pwyllgor i dderbyn y
newid.
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
CWYN YN ERBYN CYNGHORYDD CYMUNED
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cyflwynodd y Cadeirydd yr eitem hon trwy atgoffa pawb fod
y cyfarfod yn wrandawiad llawn oherwydd bod y Cynghorydd J. R. Owen
wedi torri'r Côd Ymddygiad a rhoes wahoddiad i'r Swyddog
Monitro annerch y cyfarfod.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tynnodd y Swyddog Monitro sylw'r Pwyllgor at adroddiad
dyddiedig 27 Gorffennaf 2006 gan yr Ombwdsmon a'i gasgliad yn yr
adroddiad bod y Cynghorydd Owen wedi torri paragraff 16 (3) y
Côd Ymddygiad ac yn ei gasgliadau, dan Adran 69 Deddf
Llywodraeth Leol 2000, roedd wedi trosglwyddo'i adroddiad i'r
Swyddog Monitro i bwrpas ei gyflwyno i sylw Pwyllgor Safonau'r
Cyngor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yn ei gyfarfod ar 16 Hydref 2006 penderfynodd y Pwyllgor
Safonau nad oedd yma achos i'w ateb a bod angen cynnal gwrandawiad
arall. Yn dilyn hynny cafwyd sylwadau gan y Cynghorydd J. R.
Owen ac oddi wrth y Cynghorydd C. G. Topps, Cadeirydd Cyngor
Cymuned Aberffraw, a oedd hefyd yn gweithredu fel cynrychiolydd i'r
Cynghorydd Owen.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yn ei lythyr dyddiedig 23 Hydref 2006 roedd y Cynghorydd
J. R. Owen yn derbyn casgliadau'r adroddiad ac yn ymddiheuro'n
llaes oherwydd yr hyn a wnaeth yn ddifeddwl. O'r herwydd
roedd gofyn i'r Pwyllgor Safonau benderfynu a oedd am gosbi y
Cynghorydd Owen a'i peidio.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Darllenwyd llythyr oddi wrth Ms. Emma Roberts, yr
Achwynydd, a rhannwyd copi ohono yn y cyfarfod. Ynddo dywed
Ms. Roberts bod rhai aelodau o'r Cyngor Cymuned yn fwriadol wedi
ceisio sicrhau na chaiff sedd ar y Cyngor Cymuned, ac yn arbennig
felly y Cynghorydd J. R. Owen a fethodd â datgan diddordeb yn
ôl gofynion y Côd ac roedd wedi pleidleisio o blaid ei
fab ei hun i fod yn aelod o'r Cyngor Cymuned. Daeth i'r
casgliad bod y mater hwn wedi ei phoeni'n fawr a theimlai hi bod
aelodau oedd i fod yn arweinwyr cadarn yn y gymuned wedi gwneud
sbort o'r system.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rhoes y Cadeirydd wahoddiad i'r Cynghorydd Topps, fel un
yn gweithredu ar ran y Cynghorydd Owen, i annerch y Pwyllgor.
Unwaith yn rhagor cadarnhaodd y Cynghorydd Topps bod y
Cynghorydd Owen yn derbyn casgliadau'r adroddiad yn llawn.
Ond credai fod un sylw annheg yn yr adroddiad sef y cyfeiriad
at "personal fiefdom". Dywedodd bod y Cynghorydd Owen yn
uchel ei barch fel aelod o'r gymuned, roedd ar Fwrdd Llywodraethwyr
Ysgol Gynradd Aberffraw ac yn aelod o'r Cynllun Tro Da. Roedd
mewn oed ac yn ddyn gwylaidd. Ychwanegodd hefyd bod aelodau'r
Cyngor Cymuned wedi eu camarwain a phetaent yn gwybod ar y pryd yr
hyn a wyddent yn awr buasent wedi ymddwyn yn
wahanol.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mewn ymateb i gwestiynau gan Aelodau dywedodd y Cynghorydd
Topps bod y Cyngor Cymuned yn dibynnu ar arweiniad Clarc y Cyngor
ond ar yr achlysur penodol hwn ni fedrai'r Clarc fod o gymorth.
O'r herwydd gofynnwyd i'r Cynghorydd Sir Lleol am ei gyngor.
Nid oedd yma unrhyw fwriad i fod yn dwyllodrus. Roedd
pob aelod o'r Cyngor Cymuned yn rhoi yn wirfoddol o'i amser heb
unrhyw gydnabyddiaeth ariannol o gwbl. Nid oedd etholiadau
cyhoeddus byth yn cael eu cynnal yn Aberffraw a rhan fwyaf o'r
aelodau wedi eu cyfethol i'r Cyngor Cymuned. Ni chredai fod unrhyw
fudd personol i'r sawl oedd ar y Cyngor Cymuned a chredai fod pob
peth yn iawn i'r Cynghorydd Owen bleidleisio gan y buasai, pe
cynhelid etholiad wedi pleidleisio i'w fab a hefyd iddo'i hun.
O edrych yn ôl, sylweddolai fod hwn yn gamgymeriad ac
yn y dyfodol buasai'n gohirio'r cyfarfod i bwrpas cael cyngor
cyfreithiol dibynadwy. Ailadroddodd bod gwersi gwerthfawr
wedi eu dysgu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hefyd cafwyd cadarnhad gan y Cynghorydd Topps fod holl
aelodau'r Cyngor wedi llofnodi'r Côd Ymddygiad a'r run
ohonynt wedi gofyn am hyfforddiant ychwanegol ynghylch unrhyw
agwedd ar y Côd.
|
|
|
|
|
|
Ymneilltuodd y Pwyllgor i sesiwn breifat i ystyried ei
benderfyniad.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dychwelodd y Pwyllgor i Sesiwn Gyhoeddus a
chyhoeddodd y Cadeirydd ei benderfyniad yn seiliedig ar y
ffeithiau.
|
|
|
|
|
|
|
Cred y Pwyllgor bod hon yn enghraifft glir ac agored
iawn o dorri’r Côd Ymddygiad. Mae’r
Pwyllgor Safonau yn nodi bod y Cynghorydd Owen wedi derbyn
casgliadau’r Ombwdsmon. Fodd bynnag, mae’r
Pwyllgor yn pryderu am y goblygiadau i’r achwynydd, Mrs Emma
Roberts, ac yng nghyswllt yr ymddiriedaeth a’r hyder y mae
gan y gymuned leol yr hawl i’w disgwyl gan ei Chyngor Cymuned
a’i Aelodau. Petai’r Cynghorydd Owen wedi
datgan
|
|
|
diddordeb a thynnu yn ôl o’r cyfarfod
mae’r Pwyllgor Safonau o’r farn y buasai’n bur
debygol i Mrs Roberts gael ei hethol i’r Cyngor Cymuned yn
lle mab y Cynghorydd Owen.
|
|
|
|
|
|
O’r herwydd mae’r ymddygiad, y gwnaed y
cwyn yn ei gylch yn fater mwy na nam technegol oherwydd iddo greu
anghyfiawnder parhaus i drydydd parti a hefyd oherwydd iddo beri
risg ddifrifol i enw da Cyngor Cymuned Aberffraw.
|
|
|
|
|
|
Nid oes gan y Pwyllgor Safonau bwerau uniongyrchol i
wneud iawn am yr anghyfiawnder ond mae ganddo swyddogaeth
ymgynghorol ac yn y swyddogaeth honno mae’n argymell y
dylai’r Cynghorydd Cymuned Barry Owen ystyried yn ddifrifol
iawn ymddiswyddo fel aelod o Gyngor Cymuned Aberffraw er mwyn creu
is-etholiad. Wrth gwrs buasai’r Cynghorydd Barry Owen
a’r hawl i sefyll eto mewn etholiad o’r
fath.
|
|
|
|
|
|
Er na all y Pwyllgor Safonau orfodi hyn mae’n
credu mai hon yw’r unig ffordd o sicrhau canlyniad teg ac
adfer ffydd y cyhoedd yn y broses.
|
|
|
|
|
|
Oherwydd y goblygiadau i Mrs Roberts cred y Pwyllgor
hefyd na fuasai cerydd yn ddigonol ac felly mae’n rhoddi
cyfarwyddyd i atal y Cynghorydd Cymuned J. R. Owen rhag bod yn
aelod o Gyngor Cymuned Aberffraw am 3 mis a’r cyfnod hwnnw yn
dechrau ar ddiwedd y cyfnod o 20 diwrnod o heddiw ymlaen ond hyn
oll yn dibynnu ar gasgliadau unrhyw apêl a
gyflwynir.
|
|
|
|
|
|
Mae gan y Cynghorydd Owen hawl i apelio i’r
Panel Dyfarnu yn erbyn y penderfyniad hwn. Bydd raid i
apêl o’r fath gael ei chyflwyno yn ysgrifenedig gan y
Cynghorydd Owen i’r Cofrestrydd, Ystafell G.076, Pwyllgor
Dyfarnu Cymru, Parc Cathays, Caerdydd CF10 3NQ cyn pen 28 diwrnod i
heddiw.
|
|
|
|
|
|
Yn ogystal mae’r Pwyllgor yn dymuno ychwanegu
ei bryderon ynghylch yr haeriadau a wnaed gan Mrs Roberts yn ei
llythyr – os ydyw’r haeriadau hynny’n gywir maent
yn cyfateb i gamweinyddu.
|
|
|
|
|
|
Gofynnir i Glercod yr holl Cynghorau Cymuned nodi y
bydd Côd Ymddygiad newydd yn dod i rym yn ystod 2007 a bydd y
Pwyllgor Safonau yn disgwyl i pob Clerc fynychu’r
hyfforddiant a gynigir gan y Pwyllgor Safonau a’r Swyddog
Monitro.
|
|
|
|
|
|
Bydd raid i holl brif unigolion yr achos hwn, h.y. y
Cynghorydd Topps, y Cynghorydd J. R. Owen a’r Cynghorydd O.
Glyn Jones sicrhau eu bod yn cynefino unwaith yn rhagor
gyda’r Côd Ymddygiad.
|
|
|
|
|
|
4 CWYN YN ERBYN CYNGHORYDD
CYMUNED
|
|
|
|
|
|
|
|
Fel a nodwyd yn eitem 1 uchod gwnaeth Mr. J.
Cotterell ddatganiad o ddiddordeb yn yr eitem a ganlyn a gadawodd y
cyfarfod am y drafodaeth arni.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hefyd gadawodd y Swyddog Monitro'r cyfarfod tra
oedd y Pwyllgor yn penderfynu ar y mater o rhagfarn.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dywedodd y Cadeirydd wrth y Pwyllgor bod Mr. Durkin wedi
cyflwyno nifer o faterion ar ôl gyrru'r Rhaglen allan.
Un o'r materion hyn oedd y posibilrwydd o ragfarn gan y
Swyddog Monitro - mater y buasai'n rhaid i'r Pwyllgor Safonau
benderfynu arno. Darllenodd y Cadeirydd gopi o lythyr a
anfonwyd gan Mr. Durkin at y Pwyllgor Safonau a rhannodd
gopïau yn y cyfarfod. Yn y llythyr hwnnw cyfeiriodd Mr.
Durkin at y Swyddog Monitro gan haeru "that it appears she has already given untrue and
misleading information in a letter to all County Councillors,
tantamount to calling me a liar, making her position and that of
her staff untenable when it comes to advising the committee".
Yn ychwanegol, ysgrifennodd Mr.
Durking "..... the report itself
from the Ombudsman generates so much prejudice, it all most beggars
belief...."
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wedyn rhoes y Cadeirydd groeso i Mr. Meirion Jones,
Cyfreithiwr y Swyddog Monitro, adrodd ar y cefndir a dywedodd
:-
|
|
|
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Bod y Cynghroydd Peter Rogers, mewn cyfarfod o'r Cyngor
Sir ar 19 Medi, wedi gofyn a oedd y Cynghorydd D. E. Lewis-Roberts
â'r hawl i ddefnyddio'r llythrennau ar ôl ei
enw;
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Doedd a wnelo'r cwestiwn ddim â'r mater gerbron y
Pwyllgor Safonau, h.y. Atodiad A adroddiad yr Ombwdsmon sy'n
cyfeirio'n unig at Seland Newydd a materion cynllunio;
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Cyflwynodd y Cynghorydd Lewis-Roberts i'r Swyddog Monitro
dystysgrifau yn cadarnhau cywirdeb y llythrennau a gofynnod am
anfon llythyr at yr holl Gynghorwyr yn cadarnhau fod hyn yn gywir
gan fod y mater wedi ei godi mewn Cyfarfod o'r Cyngor
Sir;
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Anfonwyd llythyr gan y Swyddog Monitro at yr holl
Gynghorwyr ar 4 Hydref 2006 ac yn datgan "I have seen Councillor Lewis-Roberts who produced
to me certification confirming the accuracy of these deisgnatory
letters and accordingly he has requested me to write to all Members
to confirm".
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Nid yw'r Swyddog Monitro yn cyfeirio at Mr. Durkin yn ei
llythyr at y Cynghorwyr Sir ac o'r herwydd doedd y wybodaeth ddim
yn anwir nac yn gamarweiniol ac nid oedd yn tanseilio ei
sefyllfa.
|
|
|
|
|
Ÿ
|
Yng nghyswllt yr awgrym fod adroddiad yr Ombwdsmon yn
rhagfarnllyd roedd yn rhaid cydnabod ei fod yn un negyddol neu fel
arall ni fuasai wedi dod gerbron y Pwyllgor Safonau. Os oedd
Mr. Durkin am wneud sylwadau ychwanegol ar yr adroddiad yna dylai
anfon sylwadau at yr Ombwdsmon.
|
|
|
|
|
|
|
Wedyn cafwyd cyngor gan Mr. Meirion Jones fod
y Pwyllgor Safonau yn ymneilltuo i sesiwn breifat i ystyried a oedd
y Swyddog Monitro wedi bod yn rhagfarnllyd a'i peidio.
|
|
|
|
|
|
Wedi dychwelyd i Sesiwn Gyhoeddus,
dywedodd y Cadeirydd bod y Pwyllgor yn unfrydol ei farn nad oedd y
Swyddog Monitro wedi bod yn rhagfarnllyd a hynny am y rhesymau a
ganlyn :-
|
|
|
|
|
|
|
1.
|
Nid oedd sôn am enw Mr. Durkin yn y llythyr gan
y Swyddog Monitro i holl Aelodau'r Cyngor Sir , ac
|
|
|
|
|
2.
|
Ym marn y Pwyllgor Safonau, mae'r llythyr yn
ddatganiad o'r ffeithiau.
|
|
|
|
|
|
|
Rhoes y Cadeirydd wahoddiad i'r Swyddog
Monitro ddychwelyd i'r cyfarfod. Atgoffodd y Cadeirydd y
Pwyllgor bod raid iddo benderfynu a ddylid cynnal gwrandawiad i'r
gwyn ai peidio a gofynnodd i'r Swyddog Monitro gyflwyno adroddiad
yr Ombwdsmon.
|
|
|
|
|
|
Dygodd y Swyddog Monitro sylw at adroddiad yr
Ombwdsmon dyddiedig 20 Gorffennaf 2006 ac yn arbennig at baragraff
23 yr adroddiad a ddywed : "Councillor Durkin has failed to heed the warning
in my earlier report and as a consequence has behaved in a manner
which is in breach of both paragraphs 4(a) and 6(1)(b) of the
Council's Code of Conduct".
|
|
|
|
|
|
Casgliad yr Ombwdsmon yn unol ag Adran 69
Deddf Llywodraeth Leol 2000 ydi y dylid cyfeirio ei adroddiad ar yr
ymchwiliad i'r Swyddog Monitro i'w ystyried gan Bwyllgor Safonau'r
Cyngor. Roedd angen yn awr i'r Pwyllgor Safonau ddod i
benderfyniad cychwynnol ar adroddiad drwy naill ai :
|
|
|
|
|
|
|
Ÿ
|
casglu nad oes digon o wybodaeth a gwrthod yr
haeriad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ÿ
|
casglu ei fod yn fodlon fod achos i'w ateb a gohirio i
wrandawiad pellach er mwyn caniatáu i Mr. Durkin ac/neu ei
gyfreithiwr/bargyfreithiwr wneud sylwadau
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ÿ
|
penderfynu a ydyw'n dymuno i ymchwilydd yr Ombwdmon
fynychu'r gwrandawiad ai peidio ac os ydyw, pa faterion y byddai
angen iddo fo/hi roddi sylw iddynt.
|
|
|
|
|
|
|
Aeth y Pwyllgor i sesiwn breifat i ystyried ei
benderfyniad. Wedi dychwelyd i sesiwn gyhoeddus, cyhoeddodd y
Cadeirydd bod y Pwyllgor wedi :-
|
|
|
|
|
|
PENDERFYNWYD :
|
|
|
|
|
|
|
1.1
|
cynnal gwrandawiad pellach i'r mater
|
|
|
|
|
1.2
|
nad oedd y Pwyllgor yn dymuno i ymchwilydd yr
Ombwdsmon fynychu.
|
|
|
|
|
|
|
Wrth benderfynu ar ddyddiad ar gyfer cynnal
gwrandawiad, cyfeiriwyd at e-bost a dderbyniwyd gan Mr. Durkin a
rhoes y Cadeirydd wahoddiad i Mr. Durkin annerch y Pwyllgor ynglyn
â'r mater hwn.
|
|
|
|
|
|
Diolchodd Mr. Durkin i'r Pwyllgor am
benderfynu y dylid cyfeirio'r mater i wrandawiad llawn. Mewn
perthynas â'r cynnig ynghylch dyddiad ar gyfer gwrandawiad
o'r fath, dywedodd Mr. Durkin ei fod wedi siarad gyda'i gyfreithiwr
ddau ddiwrnod ynghynt ac wedi cael cyngor y byddai'n ddiwedd Ionawr
2007 o leiaf cyn y byddai bargyfreithiwr mewn sefyllfa i gyflwyno
ei amddiffyniad. Gofynnodd am gael cynnal y gwrandawiad ar
ddyddiad yn ddiweddarach oherwydd y byddai hynny o fudd i'r
Pwyllgor.
|
|
|
|
|
|
Cyhoeddodd y Cadeirydd y byddai'r Pwyllgor yn
ymatal i sesiwn breifat i ystyried cais Mr. Durkin.
|
|
|
|
|
|
Dychwelodd y Pwyllgor i Sesiwn Gyhoeddus
lle cyhoeddodd y Cadeirydd bod y Pwyllgor yn bryderus ynghylch yr
estyniad amser y gofynnwyd amdano gan Mr. Durkin ac yn gofyn iddo
ddarparu rhestr ysgrifenedig o ddyddiadau pryd y byddai ei
gynrychiolwyr cyfreithiol ar gael hyd at ddiwedd Ionawr 2007 i'r
Swyddog Monitro erbyn dim hwyrach na'r diwrnod gwaith olaf ym mis
Tachwedd 2006. NI fyddai'r Pwyllgor yn dymuno i'r gwrandawiad
gael ei gynnal yn hwyrach na 31 Ionawr 2007.
|
|
|
|
|
|
Ychwanegodd y Cadeirydd, oherwydd cynnwys
e-bost Mr. Durkin dyddiedig 8 Tachwedd 2006, bod y Pwyllgor Safonau
yn dymuno achub ar y cyfle i egluro mai'r mater y bydd y Pwyllgor
yn rhoddi sylw iddo yn y gwrandawiad ydi a oedd Mr. Durkin, trwy
gyhoeddi'r llyfryn yn Atodiad A yn Adroddiad yr Ombwdsmon, wedi
torri'r Côd Ymddygiad.
|
|
|
|
|
|
Cynghorwyd Mr. Durkin i edrych ar
frawddeg olaf paragraff 21 Adroddiad yr Ombwdsmon dyddiedig 20
Mehefin 2006. Ni fydd gan y Pwyllgor Safonau ddiddordeb mewn
cyflwyniadau ynghylch a oedd haeriadau Mr. Durkin yn wir ai peidio.
Mae hyn yn amherthnasol i'r penderfyniad y bydd raid i'r
Pwyllgor ei wneud.
|
|
|
|
|
|
Ni fydd y Pwyllgor Safonau yn
caniatáu i'w weithgareddau gael eu defnyddio fel modd i fynd
ar ôl haeriadau yn erbyn yr achwynydd.
|
|
|
|
|
|
Os oes gan Mr. Durkin dystiolaeth yn
erbyn y Cynghorydd David Lewis-Roberts, yna'r peth priodol iddo ef
ei wneud ydi cyflwyno'r dystiolaeth honno i'r Ombwdsmon.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DR. GWYNETH ROBERTS
|
|
|
CADEIRYDD
|