|
|
|
|
Cyn Reolwr-gyfarwyddwr y Cyngor Sir gyflwynodd yr ail gwyn
i’r Ombwdsmon - sef Geraint Edwards ar 2 Medi 2005 yng
nghyswllt digwyddiad ar 10 Awst 2005.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mewn adroddiadau a ymddangosodd yn y wasg dywedwyd bod
cwyn y Rheolwr-gyfarwyddwr yn ymwneud â dogfennau cyfrinachol
a baratowyd gan y Cyngor ac a adawyd yn nhoiledau’r Cyngor.
Nid oedd y wybodaeth honno’n gywir. Mewn
gwirionedd roedd y wybodaeth yn cynnwys nifer fawr iawn o daflenni,
tua 179 o dudalennau i gyd, yn gwneud haeriadau difrifol
digefnogaeth yn erbyn Cynghorwyr Sir. Gadawyd bwndel
o’r taflenni ym mhob uned un o doiledau’r Cyngor ar y
llawr cyntaf.
|
|
|
|
|
|
Yn amlwg roedd y weithred hon wedi’i bwriadu gyda
golwg ar rannu’r taflenni yn adeilad y Cyngor a hefyd o bosib
yn ehangach.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cafodd cwynion y Swyddog Monitro a chyn Reolwr-gyfarwyddwr
y Cyngor eu derbyn gan yr Ombwdsmon ac edrychwyd arnynt gan
ymchwilydd a benodwyd gan yr Ombwdsmon o’i swyddfa ei hun.
Edrychwyd ar y ddau fater yn ofalus dros ben a chwblhawyd yr
ymholiadau. Ymholiadau a oedd yn tynnu 20 o weithwyr y
Cyngor i mewn - rhai a holwyd ac a gyflwynodd
dystiolaeth.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wedyn cyhoeddwyd fersiwn ddrafft o adroddiadau gan yr
Ombwdsmon a’u rhannu ymhlith y partïon perthnasol a
rhoi’r cyfle iddynt gyflwyno sylwadau. Ond oherwydd
gwaeledd nid ymatebodd y Cynghorydd Schofield i’r fersiynau
drafft hyn ac felly penderfynodd yr Ombwdsmon beidio â
chyhoeddi ei adroddiadau terfynol; hefyd penderfynodd beidio
â chymryd camau pellach. Roedd penderfyniadau’r
Ombwdsmon yn ymddangos yn ei lythyrau dyddiedig 22 Mawrth 2007 ac a
gyflwynwyd i’r Pwyllgor fel rhan o’r Rhaglen ar gyfer y
cyfarfod.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yn achos y ddau ymchwiliad penderfynodd yr Ombwdsmon bod
yr haeriadau yn cael cefnogaeth tystiolaeth, a’r ymchwiliadau
yn dangos bod y dystiolaeth yn sefyll, ac o’r herwydd roedd y
Rheolwr-gyfarwyddwr presennol yn pryderu ynghylch y casgliadau a
gofynnodd i’r Ombwdsmon ddal y ddau adroddiad yn ôl hyd
oni fuasai’r Cynghorydd Schofield wedi gwella. Ond
gwrthod a wnaeth yr Ombwdsmon ac ailgydiodd y Cynghorydd Schofield
yn ei ddyletswyddau fel Cynghorydd ar 8 Awst 2007 neu o gwmpas
hynny.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Roedd Unison, undeb yn cynrychioli nifer o weithwyr
a oedd yn rhan o’r ymchwiliadau, wedi mynegi pryderon
ynghylch lles aelodau’r undeb ar ddechrau’r ymholiadau
yn 2005 ac yn fwy diweddar pan gawsant wybod bod y ddau Adroddiad
wedi’u rhoddi o’r neilltu a’r Cynghorydd
Schofield wedi ailgydio yn ei ddyletswyddau fel Cynghorydd heb
orfod ateb y naill achos na’r llall yn ei erbyn, er gwaethaf
casgliadau’r Ombwdsmon bod y ddau haeriad yn cael eu cefnogi
gan dystiolaeth ac yn cael eu hategu, i raddau helaeth, gan yr
ymchwiliadau.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O’r herwydd ysgrifennodd y Rheolwr-gyfarwyddwr at yr
Ombwdsmon ar 22 Hydref 2007 (roedd copi o’r llythyr ynghlwm
wrth y Rhaglen i’r cyfarfod) gan ddweud, er ei fod yn
gyfrifol am les ei staff, nad oedd ganddo bwerau i ddelio gydag
ymddygiad Cynghorwyr ac felly yn gorfod dibynnu ar yr Ombwdsmon i
ymgymryd â’r ddyletswydd honno. Ond yn yr achos
hwn roedd yr Ombwdsmon wedi penderfynu peidio â
defnyddio’i bwerau a chredai’r Rheolwr-gyfarwyddwr
mai’r dull gorau o ddiogelu lles y staff oedd cyflwyno
cymaint o wybodaeth ag oedd yn gyfreithiol bosib i’r maes
cyhoeddus. i
gyflawni y nod hwn awgrymodd y
Rheolwr-gyfarwyddwr i’r Ombwdsmon mai un dull priodol fyddai
cyflwyno eitem er gwybodaeth ar Raglen y Pwyllgor Safonau.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cytunodd yr Ombwdsmon i hyn ac o’r herwydd
ysgrifennodd y Rheolwr-gyfarwyddwr at yr holl staff perthnasol yn
egluro y buasai eitem yn ymddangos ar Raglen y Pwyllgor, er nad
oedd y Pwyllgor Safonau â’r hawl i wneud penderfyniad
yng nghyswllt y mater. Roedd Unison wedi chwarae rhan gyflawn
yn y broses ac ymgynghorwyd gyda nhw yng nghyswllt llythyr y
Rheolwr-gyfarwyddwr at yr Ombwdsmon a’r llythyr wedyn
at y staff.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wrth gloi dywedodd y Swyddog Monitro mai hyn a hyn yn unig
yr oedd yr Ombwdsmon yn ei ganiatáu i’w ryddhau
i’r cyhoedd ac er ei bod yn hapus ceisio ateb unrhyw gwestiwn
ynghylch ffeithiau roedd, fodd bynnag, yn credu yn credu y
buasai’n rhaid i’r Pwyllgor fynd i sesiwn breifat i
drafod manylion y mater. A hyd yn oed mewn sesiwn breifat dim
ond hyn a hyn o wybodaeth y gellid ei ryddhau, hyd yn oed i’r
Pwyllgor Safonau, a hynny oherwydd gwaharddiadau statudol ar
ryddhau tystiolaeth yn codi ar ôl ymchwiliadau gan yr
Ombwdsmon.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ar ôl gwrando ar adroddiad y Swyddog Monitro
gofynnodd y Cadeirydd i aelodau’r Pwyllgor Safonau a oeddynt
yn dymuno mynd i sesiwn breifat i drafod manylion y mater.
Cytunwyd yn unfrydol bod y Pwyllgor yn mynd i sesiwn
breifat.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ar ôl dychwelyd i’r sesiwn gyhoeddus,
cyhoeddodd y Cadeirydd bod y Pwyllgor wedi penderfynu’n
unfrydol fel a ganlyn:-
|
|
|
|
|
|
Gan fod yr Ombwdsmon wedi cytuno i ryddhau y papurau
mae hynny’n golygu ei fod wedi caniatáu i’r
Pwyllgor ystyried y ddwy gwyn.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yn unfrydol mae’r Pwyllgor yn mynegi pryderon
dwys ynghylch y ddwy gwyn a gafodd, mae’n ymddangos, eu rhoi
o’r neilltu yn rhy gynnar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Am y rheswm hwn, penderfynodd y Pwyllgor ysgrifennu
at Lywodraeth Cynulliad Cymru gan roddi copi i’r Aelod
Cynulliad lleol, yr Aelod Seneddol Lleol a hefyd i Archwiliwr yr
Ombwdsmon yn mynegi pryderon y Pwyllgor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hefyd bydd y llythyr yn cael ei ryddhau i’r
maes cyhoeddus.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mae’r Pwyllgor yn teimlo bod y ddau
benderfyniad wedi tanseilio nodau sefydlog y Pwyllgor Safonau yn
Ynys Môn, sef bod yn deg, yn wrthrychol ac yn rhesymol wrth
iddo wneud ei benderfyniadau.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hefyd cred y Pwyllgor nad yw hyn o gymorth i fod yn
dryloyw ac yn methu, yn lân, a chynnal ffydd y cyhoedd yn y
system bresennol.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cyn cloi’r cyfarfod soniodd y Cadeirydd mai hwn oedd
y cyfarfod diwethaf o’r hen Bwyllgor Safonau a’i bod yn
dymuno diolch o waelod calon ar ran aelodau’r Pwyllgor, i
holl staff y Cyngor am eu cymorth i’r Pwyllgor a hwnnw
wedi’i roddi mewn ffordd broffesiynol a chyfeiriodd yn
benodol at y Swyddog Monitro a’i staff yn yr Adran
Gyfreithiol a hefyd y Swyddog Pwyllgor diwyd, Jan Adams a staff yr
Adain Gyfieithu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fel Cadeirydd, roedd yn dymuno diolch yn bersonol
i’w chyd-aelodau ar y Pwyllgor am eu cyfraniadau ac am eu
cymorth iddi dros y blynyddoedd. Roedd yn dymuno rhoi
sicrwydd i bobl Ynys Môn - ac yn dweud hyn ar ôl bod yn
aelod o’r Pwyllgor am gyfnod o naw mlynedd - bod pob un o
aelodau’r Pwyllgor wedi trin ei ddyletswyddau’n
gydwybodol a hefyd wedi ystyried pob mater yn gwbl wrthrychol ac yn
gwbl gydwybodol. Amcan y Pwyllgor hwn bob amser oedd hyrwyddo
democratiaeth gref ac iach ar yr Ynys. Cyn terfynu dymunodd
i’r Pwyllgor Safonau newydd bob llwyddiant yn ei
waith.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mewn ymateb diolchodd y Swyddog Monitro i’r
Cadeirydd ac i Aelodau’r Pwyllgor am eu gwaith caled
a’u cefnogaeth. Er efallai nad hwn oedd y prysuraf
o’r Pwyllgorau roedd, serch hynny, wedi mynd trwy gyfnodau
anodd ac wedi wynebu materion dyrys. Diolchodd i bob un
ohonynt am eu dyfalbarhad a’u hymrwymiad i’r Pwyllgor a
diolchodd hefyd am y cyngor ac am y gefnogaeth a roddwyd iddi hi ac
i Mr Meirion Jones, Cyfreithiwr y Swyddog Monitro dros y tair
blynedd diwethaf.
|
|
|
|
|
|
Cadarnhaodd y bydd y Pwyllgor Safonau newydd yn cael ei
gymeradwyo gan y Cyngor Sir ar 13 Rhagfyr 2007 ac yn olaf diolchodd
i’r Pwyllgor am sefydlu safonau mor uchel fel esiampl ragorol
i’r Pwyllgor newydd.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wedyn dywedodd y Cadeirydd bod y Pwyllgor wedi dod i ben a
diolchodd i bawb am fynychu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|