Eitem Rhaglen

Cyflwyno adroddiad gan y Pennaeth Gwasanaethau Tai mewn perthynas â’r uchod.

Cyflwynwyd – adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Tai mewn perthynas â'r uchod.

Dywedodd y Rheolwr Strategaeth a Datblygu Tai fod cynnal Asesiad o Anghenion Llety Sipsiwn a Theithwyr (yr Asesiad) yn ofyniad statudol er mwyn canfod nifer y Sipsiwn a Theithwyr sydd angen lleiniau yn awr neu dros y 5 mlynedd nesaf (anghenion preswyl). Mae'r Asesiad hefyd yn pwyso a mesur yr angen am safleoedd tramwy i Sipsiwn a Theithwyr sy'n pasio drwy ardal yr awdurdod lleol ond sydd â'u prif breswylfa yn rhywle arall. Mae'r astudiaeth wedi cydymffurfio'n llawn â chanllawiau statudol gan Lywodraeth Cymru. Fel yr argymhellwyd yn y canllawiau, sefydlwyd Grŵp Llywio gydag Aelodau a Swyddogion o Gyngor Gwynedd a Chyngor Sir Ynys Môn, ynghyd ag aelodaeth o'r gymuned Sipsiwn a Theithwyr. Mae'r Grŵp wedi cyfarfod yn rheolaidd i oruchwylio'r astudiaeth. Fel sy'n ofynnol, roedd y dystiolaeth a ddefnyddiwyd yn yr asesiad yn cynnwys cyfweliadau un-i-un gyda Sipsiwn a Theithwyr, data eilaidd gan gynnwys cofnodion o’r cyfrifiad a chofnodion addysg, ynghyd â manylion am wersylloedd anawdurdodedig a oedd wedi digwydd yn ardal yr astudiaeth. Roedd yr argymhellion ar gyfer ardaloedd Gwynedd ac Ynys Môn wedi eu cynnwys yn rhan 6.2 Atodiad 1 sydd ynghlwm wrth yr adroddiad. Mae'r adroddiad yn canolbwyntio ar yr argymhellion sy'n berthnasol i Ynys Môn fel y nodir yn yr adroddiad.

Dywedodd y Rheolwr Strategaeth a Datblygu Tai ei bod wedi ymweld â'r teithwyr ar  safle Ffordd Pentraeth ar sawl achlysur a’i bod wedi siarad â phobl sy'n byw ar y safle. Fodd bynnag, o'r pedair aelwyd ar y safle, dim ond 2 berson lenwodd yr holiadur yr oedd Llywodraeth Cymru yn argymell y dylid ei ddefnyddio yn y broses asesu.

Ystyriodd y Pwyllgor yr adroddiad a chodwyd y prif faterion a ganlyn:-

• Mynegwyd pryderon dwys nad ymgynghorwyd digon gyda’r gymuned leol, busnesau lleol a'r gymuned sipsiwn a theithwyr;
• Ystyriwyd nad oedd y Cyngor Sir wedi ceisio cael unrhyw gydlyniant cymunedol gyda'r gymuned leol a'r gymuned sipsiwn a theithwyr i ddeall eu hamrywiol  anghenion ac i integreiddio â'r gymuned;
• Mae’r trigolion ar safle Ffordd Pentraeth wedi dweud nad ydynt yn dymuno newid eu ffordd o fyw;
• Mae'r adroddiad a drafodwyd yn y cyfarfod yn dweud bod angen 4 llain; mae cyfanswm o 7 o garafanau ar safle Ffordd Pentraeth;
• Nid yw trigolion safle teithwyr Ffordd Pentraeth yn ymwybodol o'r cynrychiolydd Sipsiwn a Theithwyr ar Grŵp Llywio Gwynedd ac Ynys Môn; roeddent wedi dweud wrth eu Cynghorydd lleol y byddent yn hoffi gweld un o drigolion safle Ffordd Pentraeth yn cael ei enwebu i wasanaethu ar y Grŵp Llywio;
• Byddai Safle yn ne Ynys Môn yn cael ei ffafrio gan drigolion safle Ffordd Pentraeth os yw'r Awdurdod yn bwriadu dynodi safle fel safle parhaol i sipsiwn / teithwyr;
• Ystyriwyd nad oedd digon o ddata wedi cael ei gasglu oddi wrth deithwyr yr oes newydd ar Ynys Môn gan mai dim ond dau holiadur a gwblhawyd. Ymddengys bod Cyngor Gwynedd wedi llwyddo i gael mwy o ddata o holiaduron gan fod ganddynt safle parhaol i sipsiwn a theithwyr yn Llandygai. Dywedwyd nad oedd trigolion eiddo cyfagos i'r safle sipsiwn a theithwyr ar Ffordd Pentraeth wedi cael cyfle i lenwi unrhyw holiadur;
• Mae dyfarniad yr Uchel Lys yn 2009 yn amlygu bod rhaid cynnal 'asesiad o anghenion'. Ystyriwyd ei bod yn hanfodol cynnal  'asesiad o anghenion' ar safle cilfan Ffordd Pentraeth.

Yn eu hymateb dywedodd y Swyddogion bod Deddf Tai (Cymru) 2014 yn gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i ddarparu safleoedd ar gyfer Sipsiwn a Theithwyr os oes angen wedi'i nodi. Yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf, o gofio’r patrwm o wersylloedd anawdurdodedig a gwersylloedd dros dro, mae’n amlwg bod angen safle parhaol a dau safle dros dro ar Ynys Môn. Felly mae’r Asesiad o Anghenion yn adlewyrchu’r gofynion cyfredol ar yr Ynys. Derbyniwyd nad oedd digon o ymgynghori wedi digwydd ynghylch dewis safleoedd, ond mae'r ddogfen a ystyriwyd gan y Pwyllgor yn canolbwyntio ar adnabod angen yn hytrach nag ar ddewis safleoedd. Felly bydd angen i fersiwn ddrafft Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Gwynedd a Môn adnabod safleoedd parhaol a dros dro i sipsiwn a theithwyr ar Ynys Môn.

Adroddodd y Prif Weithredwr fod y Pwyllgor Gwaith, yn ei gyfarfod ar 25 Ionawr 2016, wedi gohirio rhoi sylw i’r adroddiad er mwyn caniatáu ymgynghoriad ynghylch adnabod a datblygu safleoedd addas i sipsiwn a theithwyr. Cynhelir sesiwn friffio i’r etholedig mewn perthynas â safleoedd i sipsiwn a theithwyr. Trefnir cyfres o gyfarfodydd hefyd ar gyfer Cynghorau Tref / Cymuned yn ymwneud â'r gwahanol opsiynau a gyflwynwyd gan y Cyngor Sir. Bydd trigolion a busnesau lleol hefyd yn cael cyfle i fynegi eu sylwadau mewn sesiynau 'galw i mewn' yn eu cymunedau.

Dywedodd ymhellach fod yr amserlen ar gyfer yr asesiad o anghenion llety sipsiwn a theithwyr yn hynod o dynn gan fod raid ei gwblhau a’i gyflwyno i Lywodraeth Cymru erbyn 26 Chwefror, 2016 ac i sicrhau y gellir cynnwys y manylion yn y Cynllun Datblygu Lleol o fewn yr amserlen a gyhoeddwyd. Mae’n rhaid sicrhau yr ymgynghorwyd yn ddigonol gyda chymunedau lleol;  bydd angen asesu’r ymatebion i’r ymgynghoriad a bydd angen i’r Pwyllgor Gwaith eu trafod wedyn.

Yn dilyn trafodaethau manwl, PENDERFYNWYD argymell i'r Pwyllgor Gwaith  fod yr adroddiad ar 'Asesiad o Anghenion Llety Sipsiwn a Theithwyr Ynys Môn a Gwynedd  2016' yn cael ei gymeradwyo, yn amodol ar nodi pryderon y Pwyllgor ynghylch lefel yr ymgynghori sydd wedi digwydd gyda'r gymuned Sipsiwn / Teithwyr, trigolion lleol a'r Cynghorau Tref / Cymuned.

GWEITHREDU: Fel y nodir uchod.