Cyngor Sir Ynys Môn dogfennau , 13 Rhagfyr 2007

CYNGOR SIR YNYS MÔN

Cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 13 Rhagfyr, 2007 (2.00 p.m.)

4.1     Polisi i Atal Twyll a Llygredd

          Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn mabwysiadu’r newidiadau i’r Polisi Atal Twyll a Llygredd yn unol â’r Atodiad a gyflwynwyd i’r Pwyllgor Gwaith a’i fod yn disodli’r polisi cyfredol sy’n ymddangos ar dudalennau 252-254 y Cyfansoddiad.”

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Cyfreithiwr i’r Swyddog Monitro.

     PENDERFYNWYD cadarnhau’r camau uchod.

4.2     NEWIDIADAU I GYLCH GORCHWYL YR IS-BWYLLGOR CANOLBWYNTIO AR Y CWSMER

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn derbyn y newidiadau i gylch gorchwyl yr Is-Bwyllgor Canolbwyntio ar y Cwsmer ac y dylid ei gynnwys ar dudalen 47Ch/4 y Cyfansoddiad.”

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Cyfreithiwr i’r Swyddog Monitro.

     PENDERFYNWYD cadarnhau’r camau uchod.

4.3     MATERION AMGYLCHEDDOL

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn mabwysiadu’r newidiadau i’r Cyfansoddiad fel y cawsant eu nodi yn yr adroddiad i’r pwyllgor hwn.”

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Cyfreithiwr i’r Swyddog Monitro.

     PENDERFYNWYD cadarnhau’r camau uchod.

4.4     DEDDF PRIFFYRDD 1980 - LLWYBRAU CYHOEDDUS

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn cymeradwyo newid i’r Cyfansoddiad er mwyn ychwanegu at y Cynllun Dirprwyo i Swyddogion (yn yr achos hwn y Pennaeth Gwasanaeth - Eiddo) i wneud gwaith dan Adran 31(5) Deddf Priffyrdd 1980 mewn perthynas â hawliau tramwy cyhoeddus.”

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Cyfreithiwr i’r Swyddog Monitro.

     PENDERFYNWYD cadarnhau’r camau uchod.

     (Roedd copïau o’r adroddiadau uchod (Eitemau 4.1 - 4.4) wedi’u rhannu ymhlith yr Aelodau fel rhan o bapurau’r Pwyllgor Gwaith ar gyfer 3 Rhagfyr, 2007).

4.5     CWESTIYNAU GAN AELODAU YN Y CYNGOR A’I BWYLLGORAU

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn mabwysiadu’r newidiadau a awgrymwyd (mewn llythrennau italaidd) fel y maent wedi eu cynnwys yn fersiwn Saesneg yn yr adroddiad a bod y Cyfansoddiad yn cael ei newid, gyda’r ychwanegiadau isod :-

     Bydd y Cadeirydd neu’r Is-Gadeirydd yn atgoffa Aelodau o’r rheolau cyfredol ynghylch hyd areithiau ac ymddygiad.

     Bod y Rheolwr-gyfarwyddwr yn rhoi eglurhad ynghylch pam nad yw’n ystyried fod y cwestiwn yn briodol.

     Bod y Cadeirydd neu Is-Gadeirydd y Cyngor yn rhoi eglurhad ynghylch pam fod unrhyw gwestiwn atodol yn amhriodol.”

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Rheolwr-gyfarwyddwr.

     Cafwyd cynnig gan y Cynghorydd P M Fowlie i beidio â gwneud penderfyniad heddiw gan fod y Rheolwr-gyfarwyddwr wedi addo iddo, fel Arweinydd Grwp, y caent drafodaeth ar y pwyntiau hyn.  Ond nid oedd hynny wedi digwydd.  Nid oedd yr un Grwp wedi gwneud penderfyniad ac o’r herwydd nid oedd modd symud ymlaen i wneud penderfyniad heddiw.

     Ychwanegodd y Rheolwr-gyfarwyddwr bod hon wedi bod yn daith hir gyda’r Arweinyddion Grwpiau.  Yn eu plith roedd cytundeb mewn egwyddor i ddileu’r cwestiynau personol a chanolbwyntio ar waith da’r Cyngor a defnyddio’r amser hwn yn y Siambr yn ddoeth i symud ymlaen.  Gerbron y Cyngor heddiw roedd bwydlen, penderfyniad i’w wneud ar y dewis.  Roedd eisoes wedi bod gerbron y Pwyllgor Gwaith a chylchredodd ef gopi drafft o adroddiad a gofyn i’r Arweinyddion ymateb erbyn dyddiad penodol a chymerodd yn ganiataol bod pawb yn hapus i symud ymlaen gyda’r mater hwn trwy’r Pwyllgor Gwaith.  Yn ei ymateb dywedodd y Cynghorydd P M Fowlie ei fod yn derbyn rhai o’r sylwadau ond yn ystod yr wythnosau diweddaf bu’n ceisio trefnu cyfarfod gyda’r Rheolwr-gyfarwyddwr i drafod y mater.  Gofynnodd i’r Aelodau beidio â phenderfynu heddiw hyd oni fydd cyfarfodydd wedi’u cynnal rhwng y Grwpiau a’r Rheolwr-gyfarwyddwr.

     Y Cynghorydd P. S. Rogers - “Whilst the Managing Director was on his feet he dealt with these questions that he is now wanting to stop, relating them to personal questions. He knows that I have 12 questions in today and I would like him to identify any of those 12 which are personal questions against a character. They are about dishonesty and he might well say that good practices and policies are the things we need to move forward. I have told him many times that you won’t move any of those forward when you have got the likes of people like Hefin Thomas, David Lewis-Roberts......”

     Y Cynghorydd H. W. Thomas - “Dwi wedi cael fy enwi. Tydwi ddim yn cymeryd boi felna i bardduo fy enw i felna. Mae o wedi cael ei gyfle o flaen Tribiwnlys Cymru a wedi cael ei wneud allan yn idiot, oherwydd bod ganddo dim evidence a tra mae o yn sefyll yn y Siambr yn fy nghyhuddo heb dystiolaeth dwi’n gofyn i chwi reoli Cadeirydd.”

     Y Cynghorydd P. S. Rogers - “One of those questions, I listened to Councillor Thomas who is an absolute disgrace, one of those questions related to when he deliberately misled this Council about the planning application that he’s now trying to ...................... (tape not clear).”

     Cadeirydd - “Sit down”

     Y Cynghorydd P. S. Rogers - “But how are you going to carry on with this if you, I’ve asked a question of the Managing Director.”

     Y Cynghorydd J. A. Jones - “Dwi’n cynnig y ddogfen.”

     Y Cynghorydd D. Lewis-Roberts - “Seeing that I was mentioned by Councillor Rogers again and I gave him the replies before and I think its the same questions, I haven’t got a clue, I don’t care what they are.”

     Cadeirydd - “We are not dealing with those questions.”

     Arweinydd - “Dwi’n meddwl bod hi’n drist gyfeillion, da chi yma ar fater reit serious. Mae’r 5 Arweinydd wedi trafod hwn mwy na un waith ac mae nhw wedi cytuno. Tydwi fel Arweinydd ddim eisio mynd yn ôl i ‘base’ bob munud. Oll mae Derrick Jones yn trio gwneud fan hyn yw newid agwedd y Cyngor Sir.”

     Y Cynghorydd E. Schofield - (yng nghyswllt yr adroddiad, darllenodd y canlynol):- “Upon receipt of any question lodged under Para 4.1.12.1, the Managing Director at his absolute discretion but in consultation with the Chairperson of the Council and any other person whom he deems necessary shall decide whether any question is appropriate, either in terms of jurisdiction, procedure, substance or otherwise.” To me that is absolute censorship here, within the Authority, and bars any individual because all individuals are also bound by the Code of Conduct and that in effect is what we all have to live by and be judged by. Now this in effect is gagging any individual from asking any question that he/she wishes within the Authority. That in a democratic organisation surely cannot be accepted and I think we ought to look again at this particular point. There was a Panel that was supposed to be looking at the constitution. Why has that been aborted? This virtually gives the right to the Managing Director to decide what can be asked, what can not be asked. It does also say in consultation, but it also says at his ‘absolute discretion’ . He has the right at the end of the day to say no and I cannot abide by that and we need to examine whether that is legally possible, i.e that any Managing Director can instigate a procedure which prohibits an individual from asking questions.

     Y Cynghorydd W. J. Chorlton - “If Councillor Schofield looks at the agenda he will see that has been amended to ask the Managing Director of the Chairperson to explain to the Member who has put the question the reason for it not being allowed.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Gawn ni bleidlais heddiw i adael hyn yn agored nes da ni wedi cael y drafodaeth gyda’r Rheolwr-Gyfarwyddwr a dod â rhywbeth i’r Cyngor nesa. Mae yna eilydd i’r cynnig yma.”

     Y Cynghorydd J. A. Jones - “Dwi’n cynnig bod ni’n derbyn yr adroddiad.”

     Y Cynghorydd C. L. Everett - “We shouldn’t be allowing the type of debate that is going on Mr. Chairman. I’m very concerned as to what Councillor Schofield is saying that this Council is gagging people. The Constitution still allows for Notices of Motion to be put before Council, so if you have something you are not happy with in terms of policy, put a Notice of Motion in. You don’t have to ask a question.

     And when the Chairman gets on his feet, with all due respect Councillor Rogers you are supposed to sit down. It says that in the Constitution. So have some respect for the Chair because you’ll have no respect in this Chamber. Whilst you treat the Chairman, irrespective of who is in the Chair, you should always respect the Chairperson. I think its an absolute disgrace.”

     Y Cynghorydd P. S. Rogers - “I’m sure I’ll be allowed to respond to that.”

     Cadeirydd - ”Sit down Councillor Rogers. Dwi am gymeryd y bleidlais.

     (Collwyd, ar bleidlais o 24 i 14, y gwelliant i ohirio gwneud penderfyniadau hyd nes cael rhagor o drafodaethau rhwng Arweinyddion Grwpiau)

     Yma nododd y Cynghorydd T Jones ei fod wedi ymatal rhag pleidleisio.

     PENDERFYNWYD derbyn cynnwys yr adroddiad, a chan gynnwys yr ychwanegiadau a gyflwynwyd gan y Pwyllgor Gwaith ac yn dod o’i gyfarfod ar 3 Rhagfyr, 2007.

4.6     CYNLLUN DATBLYGU GWLEDIG

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 19 Tachwedd, 2007 wedi penderfynu, inter-alia, argymell i’r Cyngor Sir :-

     “Argymell i’r Cyngor llawn ei fod yn newid y Cyfansoddiad, gan ychwanegu at bwerau dirprwyedig y Pennaeth Gwasanaeth (Adfywio Economaidd) (rhan 3.5.3.2) y cymal a ganlyn :-

     Cymeradwyo cyllid ar gyfer prosiectau Cynllun Datblygu Gwledig o fewn y cyfanswm sydd ar gael i’r awdurdod a’r cynllun busnes cymeradwy, a chan ystyried penderfyniadau cofnodedig Partneriaeth Leol y Cynllun Datblygu Gwledig.  Mae Rheolau Gweithdrefn Ariannol 4.8.4.5 (ii), (iii) a (iv) hefyd yn berthnasol i daliadau o’r fath.”

     Cyflwynwyd - adroddiad ar y cyd gan y Cyfreithiwr i’r Swyddog Monitro a’r Pennaeth Gwasanaeth (Datblygu Economaidd).

     PENDERFYNWYD cadarnhau’r camau uchod.

     Adroddwyd gan y Swyddog Monitro - dan Deddf Llywodraeth Leol, rhaid i’r Cyngor sefydlu Pwyllgor Safonau ac arno o leiaf bump o dim mwy na naw o aelodau gydag un aelod yn cael ei enwebu gan y Cynghorau Tref a Chymuned a gweddill yr aelodau yn cael eu dewis gan y Cyngor Sir.

     Daw cyfnod pob Aelod o’r Pwyllgor Safonau i ben ar 17 Rhagfyr, 2007.  Felly bydd raid penodi Pwyllgor Safonau newydd i gydio yn y dyletswyddau o 18 Rhagfyr ymlaen.

     Bydd Aelodau Annibynnol y Pwyllgor Safonau yn dal swydd am gyfnod o bedair blynedd, yn unol â dymuniadau’r Cyngor hwn, er bod y cyfnod hwyaf bosib dan statud yn chwe blynedd.  Ar ôl y dyddiad hwnnw bydd modd ymestyn y cyfnod trwy ychwanegu pedair blynedd ato ond gyda chaniatâd y Cyngor. Ond mae’r tymor ychwanegol hwn yn berthnasol yn unig i’r rheini a benodwyd am y tro cyntaf i’r Pwyllgor Safonau.

     Dan y Rheoliadau rhaid cydymffurfio gyda’r broses ddewis statudol i bwrpas penodi’r Aelodau Annibynnol.  Mae cychwyn y broses honno oedd y penderfyniad gan y Cyngor Sir yn ei gyfarfod ar 1 Mai, 2007 i sefydlu Panel Dewis.  I’r Panel hwn penododd y Cyngor Sir dri Chynghorydd, sef y Cynghorwyr W.J. Chorlton, P.M. Fowlie a John Roberts.  Hefyd rhoes y Cyngor awdurdod i ‘Unllais Cymru’ ddewis Cynghorydd Tref/Cymuned i fod ar y Panel Dewis - y Cynghorydd O. Gwyn Jones a benodwyd.

     Un o ofynion eraill y Rheoliadau yw bod raid penodi person annibynnol i fod ar y Panel Dewis a dirprwywyd y broses honno o ddewis gan y Cyngor ac ar ôl hysbysebu  a derbyn ceisiadau ysgrifenedig, dewiswyd Ms Jean McQueen fel yr Aelod Annibynnol.

     Penderfynodd y Panel Dewis ar feini prawf penodol a chyhoeddwyd y swyddi gweigion yn y wasg leol gan wadd ceisiadau ysgrifenedig.  Cyfarfu’r Panel Dewis i ystyried y ceisiadau a chytunwyd ar restr enwau i’w cyfweld.  Daeth naw o geisiadau i law a phenderfynodd y Panel wadd y cyfan ohonynt i gyfweliad.  Wyth ymgeisydd yn unig oedd ar gael i’w cyfweld a chynhaliwyd y cyfweliadau ar 19 a 20 Tachwedd, 2007.

     Ar 20 Tachwedd 2007 dewisodd y Panel bum ymgeisydd ac yn awr mae’n dymuno enwebu’r rhain i’r Cyngor i bwrpas eu penodi i’r Pwyllgor Safonau newydd.  Rhoddwyd gwybod i’r ymgeiswyr am benderfyniad y Panel a chafwyd cadarnhad ganddynt eu bod yn derbyn yr enwebiad.

     Cytunwyd ar enwebiad y Cynghorau Tref / Cymuned mewn cyfarfod agored a gafwyd i’r Cynghorau Tref a Chymuned ar 30 Hydref, 2007.

     Yn ogystal gofynnwyd i’r Cyngor ystyried cadw’r Panel Dewis i’r Pwyllgor Safonau i bwrpas penodi i swyddi gweigion a allai godi.  Gan ddibynnu ar benderfyniad y Cyngor, roedd aelodau’r Panel Dewis wedi cytuno i’r cynnig hwn er, efallai, y bydd raid penodi aelodau etholedig newydd, a chan gynnwys cynrychiolydd i’r Cynghorau Tref / Cymuned, yn sgil yr etholiadau ym mis Mai 2008.

     PENDERFYNWYD

6........ADOLYGU’R POLISI TRWYDDEDU

     Adroddwyd gan y Pennaeth Gwasanaeth (Gwasanaethau Amgylchedd) - Yn unol ag Adran 5 Deddf Trwyddedu 2003 mae’n rhaid i Awdurdodau Lleol baratoi a chyhoeddi datganiad ar ei bolisi trwyddedu bob tair blynedd.  Cymeradwywyd y Datganiad cyfredol gan y Cyngor Sir ar 9 Rhagfyr 2004 a daeth i rym ar 7 Ionawr 2005.

     Mae’r Swyddogion wedi bod yn adolygu’r polisi a nodwyd nifer o fân-ddiwygiadau yn wyneb newidiadau i’r ddeddfwriaeth a’r canllawiau statudol.  yn gyffredinol, ystyrir bod y Polisi wedi gweithio’n dda ac ni chafodd ei herio.

     Cyn penderfynu ar ei bolisi am unrhyw gyfnod o dair blynedd, mae’n rhaid i’r awdurdod trwyddedu ymgynghori gyda nifer o bartïon sydd â diddordeb yn ogystal ag unrhyw gyrff neu bobl eraill.  

     Yn dilyn y broses ymgynghori hon ystyriwyd yr holl sylwadau a dderbyniwyd ac, lle ‘roedd hynny’n briodol, cawsant eu cynnwys yn y drafft diwygiedig terfynol o’r Datganiad ar y Polisi trwyddedu.

     I nodi lle gwnaed y newidiadau, mae tabl o bob newid a wnaed ynghlwm er gwybodaeth yn Atodiad 2.

     PENDERFYNWYD cymeradwyo’n ffurfiol a mabwysiadu’r drafft terfynol fel Datganiad Polisi Trwyddedu’r Cyngor i bwrpas Deddf Trwyddedu 2003, am y cyfnod 2008 i 2010.

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     “PENDERFYNWYD gohirio rhoi sylw i’r mater hyd oni cheir rhagor o wybodaeth.”

     Cyflwynwyd - Copi o gofnodion y Grwp Tasg a Gorffen ar fater Grwpiau o Dai yn y Cefn Gwlad a gynhaliwyd ar 9 Tachwedd, 2007, ynghyd â chopi o adroddiad y Pennaeth Gwasanaeth (Cynllunio) a gyflwynwyd i’r Cyngor Sir ar 18 Hydref, 2007.

     (Roedd copïau o’r adroddiadau uchod wedi’u rhannu ymhlith yr Aelodau fel rhan o bapurau’r Pwyllgor Gwaith ar gyfer 3 Rhagfyr, 2007).

     Cyflwynwyd - gohebiaeth gan y Rheolwr Gwasanaethau Cyfreithiol dyddiedig 10 Hydref, 2007 ynghyd â llythyr a yrrwyd gan y Cyfarwyddwr Gwasanaethau Cyfreithiol/Swyddog Monitro dyddiedig 23 Tachwedd, 2007.

     Gan y Cynghorydd P. M. Fowlie cafwyd cynnig i wrthod yr adroddiad a hynny oherwydd y cyngor cyfreithiol a roddwyd gan Gyfarwyddwr y Gwasanaethau Cyfreithiol / Swyddog Monitro a Rheolwr y Gwasanaethau Cyfreithiol.

     Cynigiodd y Cynghorydd H. W. Thomas, y Deilydd Portffolio, ohirio gwneud penderfyniad hyd nes cael rhagor o wybodaeth.

     Dan ddarpariaethau Rheol Rhif 18.5 y Cyngor cytunwyd i gofnodi’r bleidlais.

     O blaid y gwelliant gan y Cynghorydd P. M. Fowlie (i wrthod derbyn yr adroddiad):-

     O blaid : Y Cynghorwyr E.G. Davies, P.J. Dunning, J.A. Edwards, P.M. Fowlie, D.R. Hadley,

     Ff. M. Hughes, W.I. Hughes, A.M. Jones, O. Glyn Jones, T. Jones, B. Owen, R.L. Owen,

     G.O. Parry MBE, R.G. Parry OBE, P.S. Rogers, E. Schofield, K. Thomas.

     Cyfanswm = 17

     Yn Erbyn : Y Cynghorwyr Mrs. B. Burns MBE, J. Byast, W.J. Chorlton, J.M. Davies, C.L. Everett,

     K. Evans, D.R. Hughes, G.O. Jones, H.E. Jones, J.A. Jones, R.Ll. Jones, D. Lewis Roberts,

     G.A. Roberts, G.W. Roberts OBE, J. Roberts, J.A. Roberts, W.T. Roberts, J. Rowlands,

     H.W. Thomas, J. Williams, W.J. Williams MBE.

     Cyfanswm = 21

     Ymatal : Y Cynghorydd R.Ll. Hughes                Cyfanswm = 1

     O’r herwydd ni chafodd y gwelliant ei gario.

     Ni wnaed penderfyniad.

8     CANIATÁU I’R CYHOEDD SIARAD YNG NGHYFARFODYDD Y PWYLLGOR CYNLLUNIO A GORCHMYNION

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir :-

     Cyflwynwyd - adroddiad gan y Pennaeth Rheoli Datblygu.

     (Roedd copïau o’r adroddiadau uchod wedi’u rhannu ymhlith yr Aelodau fel rhan o bapurau’r Pwyllgor Gwaith ar gyfer 3 Rhagfyr, 2007)

     Cafwyd cynnig i dderbyn yr adroddiad gan y Cynghorydd H. W. Thomas, Deilydd Portffolio.

     Dan ddarpariaethau Rheol 18.5 y Cyngor cytunwyd i gofnodi’r bleidlais.

     O blaid cynnig y Deilydd Portffolio (i dderbyn yr adroddiad):-

     O blaid : Y Cynghorwyr J. Byast, E.G. Davies, J.A. Edwards, D.R. Hadley, Ff. M. Hughes, W.I. Hughes, R.Ll. Hughes, G.O. Jones, H.E. Jones, J.A. Jones, R.Ll. Jones, T. Jones, R.L. Owen, R.G. Parry OBE, J.A. Roberts, G.A. Roberts, J. Rowlands, G.W. Roberts OBE, W.T. Roberts, H.W. Thomas,

     J. Williams.

     Cyfanswm = 21

     Yn erbyn : Y Cynghorwyr Mrs. B. Burns MBE, W.J. Chorlton, J.M. Davies, C.L. Everett,

     K. Evans, P.M. Fowlie, D.R. Hughes, A.M. Jones, O. Glyn Jones, B. Owen, G.O. Parry MBE,

     D. Lewis Roberts, J. Roberts, K. Thomas, E. Schofield, W.J. Williams MBE.

     Cyfanswm = 16

     Ymatal : Dim

     Cafodd y cynnig ei gario.

     PENDERFYNWYD derbyn cynnwys yr adroddiad.

9     RHEOLAU LOBIO CYNGHORWYR YNG NGHYSWLLT Y PWYLLGOR CYNLLUNIO

     Adroddwyd - bod y Pwyllgor Gwaith ar 3 Rhagfyr, 2007 wedi penderfynu argymell i’r Cyngor Sir ei fod yn mabwysiadu argymhelliad isod y Pwyllgor Trosolwg Datblygu a gynhaliwyd ar 15 Tachwedd, 2007 :-

     “peidio â derbyn argymhelliad y Swyddogion ynghylch cadw’r status quo fel y manylir yn Adran 4.6.4 y Cyfansoddiad ond derbyn telerau’r Rhybudd o gynigiad a gyflwynwyd i’r Cyngor Sir llawn ar 18 Medi a ddywed :-

     Members should be able to discuss any application in their ward with any person(s) including the applicant(s) or objector(s) prior to determination by the Planning Committee with the caveat that they should not give any indication of having reached a conclusive view on it until all matters have been placed before the Committee.  Should the Member be so lobbied he/she informs the Committee of such prior discussions.  Moreover, if the ward member decides that he/she may address the Committee but have no voting rights.”

     (a) Cyflwynwyd - Adroddiad gan y Pennaeth Rheoli Datblygu.

     (Roedd copïau o’r adroddiadau uchod wedi’u rhannu ymhlith yr Aelodau fel rhan o bapurau’r Pwyllgor Gwaith ar gyfer 3 Rhagfyr, 2007).

     (b) Cyflwynwyd - llythyr y Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cyfreithiol/Swyddog Monitro a’r Rheolwr Gwasanaethau Cyfreithiol/Dirprwy Swyddog Monitro dyddiedig 4 Rhagfyr, 2007 at holl Aelodau’r Cyngor.

     Gan y Cynghorydd H. W. Thomas, Deilydd Portffolio cafwyd cynnig i dderbyn yr adroddiad ond dileu’r gair ‘lobbied’ ym mhumed llinell ail baragraff argymhelliad y Pwyllgor Trosolwg Datblygu ac yn ei le rhoddi ‘consulted’.

     Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cyfreithiol / Swyddog Monitro - “There is a difference of opinion between your legal advisors and your planners over this proposed change. The advice given as legal officers is embodied in a letter dated 4th December and that still remains our view. What we     

     have said, in effect, is that we are not suggesting there is a prohibition against what is                being proposed today but, particularly given the fact that there will be public speaking, we           believe that the risks attendant upon allowing members of the Planning Committee to be           lobbied still outweigh the benefits owing to the following:-

     First of all, we think there is an increased risk of challenge on the basis of bias or

     pre-determination being alleged. Secondly, we think there is an increased risk of complaints           against members. Allegations of breaches of the code, whether they are substantiated           or not, create a huge amount of work and inconvenience in having to be addressed. Finally,           we think that this places an intolerable burden on the members of the Planning Committee           because they will obviously have to allow themselves to be lobbied by all applicants within           their Wards, if that is what they wish, and they are also going to have to allow themselves to           be lobbied equally by applicants and objectors. We think that will create problems for those           members and we are advising members against it. There is no prohibition against it though           and it is a matter for your own judgement.”     

     Dan Reol 18.5 y Cyngor cytunwyd i gofnodi’r bleidlais.

     Cyflwynwyd y gwelliant gan y Cynghorydd A. M. Jones (gwrthod yr adroddiad gan ddilyn y cyngor cyfreithiol):-

     O blaid : Y Cynghorwyr Mrs. B. Burns MBE, E.G. Davies, J.A. Edwards, P.M. Fowlie,

     D.R. Hughes, Ff. M. Hughes, R.Ll. Hughes, W.I. Hughes, A.M. Jones, G.O. Jones,

     O. Glyn Jones, B. Owen, R.L. Owen, G.O. Parry MBE, G.A. Roberts, K. Thomas,

     E. Schofield.

     Cyfanswm = 17

     Yn erbyn : Y Cynghorwyr J. Byast, K. Evans, D.R. Hadley, J.A. Jones, H. E. Jones,

     J. Roberts, J.A. Roberts, J. Rowlands, D. Lewis Roberts, H.W. Thomas, J. Williams,

     W.J. Williams MBE.

     Cyfanswm = 12

     Ymatal : Y Cynghorwyr J.M. Davies, W.T. Roberts.

     Cyfanswm = 2

     Cafodd y gwelliant ei gario.

     PENDERFYNWYD gwrthod derbyn cynnwys yr adroddiad.

     Cyflwynwyd - adroddiad llafar er gwybodaeth gan y Deilydd Portffolio Cynllunio, Twristiaeth a Mân-ddaliadau - Bod y cyfarfod cyntaf o’r Panel wedi’i gynnal yn ddiweddar ac y bydd rhagor ohonynt yn y Flwyddyn Newydd gyda golwg ar gyflwyno adroddiad yn ôl i’r Pwyllgor Gwaith yn y gwanwyn.  Rhoddwyd gwahoddiad i rai â diddordeb fynychu.

     PENDERFYNWYD nodi’r wybodaeth.

     Adroddwyd - Bod cais i ddatblygu’r safle uchod wedi’i gyflwyno i’r awdurdod lleol ar 4 Rhagfyr, 2007.

     Oherwydd maint, graddfa a natur y datblygiad bydd y cais yn mynd gerbron y Cyngor llawn yn ystod Chwefror neu Fawrth y flwyddyn nesaf.  Yn y cyfamser credwyd y buasai’n fuddiol i’r aelodau ymweld â’r safle cyn gwneud penderfyniad.  Y bwriad oedd cael ymweliad i gyd-fynd gydag ymweliadau y Pwyllgor Cynllunio â safleoedd ar 23 Ionawr neu ar 20 Chwefror.   O’r herwydd penderfynwyd gofyn i’r Aelodau a oeddynt ar gael i fynychu.

     Gofynnodd y Cynghorydd E Schofield a fuasai’r cyhoedd â’r hawl i annerch y Cyngor llawn gan ddilyn yr un drefn â’r Pwyllgor Cynllunio a Gorchmynion?

     Mewn ymateb dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol (yr Amgylchedd a Gwasanaethau Technegol) y buasai’r Cyngor yn gweithredu fel Pwyllgor Cynllunio ac y câi aelod o’r cyhoedd a’r ymgeisydd y cyfle i annerch y Cyngor yn unol â’r Polisi y cytunodd y Cyngor arno heddiw.  (Gweler eitem 8 y cofnodion hyn).

     PENDERFYNWYD caniatáu’r cais.  

     Cyflwynwyd y Rhybuddion o Gynigiad a ganlyn gan y Cynghorydd J.A. Jones :-

     1. That from the date of this meeting owners of properties (owner occupied) that have received renovation grant and who wish to make a disposal within the certified period shall be required to repay grant on the basis of percentage for years left.  That is 100% repayment if disposal is within the first twelve months of the grant condition period and 80% in the second year, 60% in the third year, 40% in the fourth year and 20% in the fifth year.  That should there be an exempt disposal then in those cases the new owners cannot be required to include their property in any Council leasing scheme in order to avoid repayment but can dispose of the property as above or let it on any lawful tenancy term to persons of their choice.

     Ar ran y Deilydd Portffolio dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol nad oedd yn gwrthwynebu’r cynnig hwn.  Yn wir, roedd yn adlewyrchu’r polisi ar hyn o bryd.  Ond dywedodd bod rhai o’r grantiau a ddyfarnwyd cyn cyflwyno’r Gorchymyn Diwygio Rheolaethol ym mis Gorffennaf, 2003 yn cael eu rheoli yn unol â’r gofynion statudol perthnasol.

     Roedd yr Adran yn defnyddio disgresiwn yn yr achosion hyn, a chredai ef ei bod hi’n bwysig diogelu’r disgresiwn hwn i ddelio gyda’r grantiau hynny a oedd yn dal i fod y tu mewn i’r cyfnod pum mlynedd.  Roedd y Rhybudd o Gynigiad yn adlewyrchu’r polisi presennol.

     PENDERFYNWYD derbyn y Rhybudd o Gynigiad.

     2. Penderfynwyd nodi bod y Cynghorydd J A Jones wedi penderfynu tynnu ei ail rybudd yn ôl, sef “from April 2008 funding for renovation and other grants for private sector housing should be returned to their 2003/2004 levels and maintained at that level for 5 years.”

     3. In light of the correspondence placed before the Standards Committee on 29 November 2007 containing information relating to the time taken by the Ombudsman in investigating complaints, that this Council writes to the Prime Minister and First Minister in the Assembly recommending in the interests of natural justice for all parties involved, changes to the ruels so that every investigation should be completed within three months of the date the Ombudsman decides to investigate the complaint.  If there are reasonable grounds put forward by either party for considering extending the 3 month investigation period then those must be supported by evidence and the agreement of both parties must be obtained before the Ombudsman can decide on the extension period which in any event may not be more than 6 weeks from the end of the 3 month period.

     Gan y Cynghorydd P. M. Fowlie cafwyd gwelliant i beidio â derbyn y Rhybudd gan fod y drefn bresennol yn dderbyniol.  Cafwyd pleidlais a threchwyd y gwelliant.

     PENDERFYNWYD derbyn y Rhybudd o Gynnig.

     (Roedd y Cynghorwyr E. G. Davies, H. W. Thomas ac E. Schofield yn dymuno nodi yn y cofnodion nad oeddynt wedi pleidleisio ar y mater hwn).

13     DIRPRWYAETHAU GAN YR ARWEINYDD

     Cyflwynwyd - Adroddiad gan y Rheolwr-gyfarwyddwr yn nodi unrhyw newidiadau i’r cynllun dirprwyo mewn perthynas â threfniadau gweithredol a wnaed gan yr Arweinydd ers y cyfarfod arferol diwethaf (Cyfeirir at hyn yn Rheol 4.4.1.4 y Rheolau Gweithdrefn Trefniadau Gweithredol a Dudalen 131 y Cyfansoddiad).

     PENDERFYNWYD nodi’r wybodaeth.

14     EITEM ATODOL (gyda chaniatâd y Cadeirydd)

     CWESTIWN A DDERBYNIWYD UN UNOL Â RHEOL 4.1.12.4

     Cyflwynwyd y cwestiwn canlynol gan y Cynghorydd G.O. Parry MBE i Arweinydd y Cyngor :-

     “Could the Leader provide a copy of the Managing Director’s Diary concerning meetings, seminars, and conferences on Council Business since his appointment, providing an explanation of the purpose and relevance of those meetings to this appointment?

     Could the Leader also provide a copy of travel claims by the Managing Director?

     In view of the availability of the Môn Airport, can we be informed of its use by the Managing Director, and of the reason for car use for journeys to and from Cardiff when the air facility could achieve a cost and time saving?

     (Y Cadeirydd oedd wedi dwyn yr eitem hon ymlaen ar y rhaglen a hynny oherwydd bod yr Arweinydd yn gorfod gadael y cyfarfod am 3:45 p.m.).

     Arweinydd  - “I would like to propose that the right to ask Questions on Notice be suspended for      the remainder of the meeting under Para 4.1.27(i) of the Council procedure rules. The           question is an abuse of the rules. It has been asked not out of concern about the subject           but for the purpose of harassing, intimidating and undermining the Managing Director. The           timing of the question suggests a malicious intent as a result of the item the Managing Director      put on the Standards Committee agenda on 29th November relating to another member of           Councillor Parry’s Group.

     The information could have been requested under the Freedom of Information Act. I am                disgusted. I look at the history of this Council, one man harassed from here, another one                threatend with the sack and now you are bringing this Council down as low as possible. You           know the rules, you can ask for this under the Freedom of Information or you can send me a           letter asking for the information. I think gentlemen, today is the day that you stand up and be           counted. Are you here as an individual Councillor, or for Ynys Môn. That’s the reason I’m                asking this today to suspend Standing Orders.”     

     Cadeirydd - “Is there a seconder to that?”

     Y Cynghorydd J. A. Jones - “Yes.”

     Cadeirydd - “Fe roi gyfle i chwi siarad Cynghorydd Parry. Dwi’n cael gwybodaeth dim ond                cynnig ag eilydd sydd ei angen.”

     Arweinydd - “It’s been proposed and seconded, we want a vote on it now, please. That means           now, that people who feel for this Authority have the right to speak on the issue. Therefore, the      floor’s open.”

     Y Cynghorydd G. O. Parry, MBE - “Da chi neu mae’r Arweinydd wedi fy nghyhuddo i, o falais.           Dwi wedi bod yn gefnogol i’r Rheolwr Gyfarwyddwr, t’oes yna ddim malais tu ôl i hwn o gwbl,           ond gai ofyn o ystyriaeth y gwasanaeth a’r swydd pam bod hi’n cymryd cymaint o amser i’r           Rheolwr-Gyfarwyddwr roi cyfle i Arweinydd ein grwp ni ddwad i drafod gyda fo. Dwi’n                ymwybodol mae hwnna yn rhywbeth wythnosau yn mynd heibio a tydio ddim wedi gallu .........

     .......................................... mae’r chorus yn dechrau ochr yma Mr. Cadeirydd ac efallai y                buasech yn rheoli bod nhw yn cau eu cegau am dipyn bach.”

     Cadeirydd - “Wnai reoli.”

     Y Cynghorydd G. O. Parry, MBE - “Diolch, gwnewch felly. Mae o bwys, bod Arweinydd y Grwp      wedi gofyn am gyfarfod, wedi methu cael cyfarfod wedi ei drefnu dros wythnosau, mae yna           atebion i lythyrau sy’n disgwyl am ymateb gan y Rheolwr-Gyfarwyddwr. Lle felly mae o’n                treulio ei amser, a dyna yr hyn da ni’n ceisio gwybod amdano. Does na ddim malais, gofyn lle          mae’r amser yn mynd a pam tydio ddim yn gallu gwneud hynny.”      

     Y Cynghorydd J. A. Jones - “Deud y gwir mae hi’n druenus o fod yma yn gwrando ar ffaswin

     gwestiynau yn cael eu rhoi gerbron, os oes gan unrhyw Gynghorydd dystiolaeth bod yna                gamymddwyn ar ran unrhyw swyddog, yna mae yna ddull a ffordd i ymdrin ac i ymwneud â           hynny, dim i ddod â cwestiwn fel hyn, gwag i ddweud y gwir o flaen y Cyngor yma ac yn                gyhoeddus yn fwy na hynny, er mwyn yn ôl pob golwg Mr. Cadeirydd i drio tanseilio sefyllfa y           Rheolwr-Gyfarwyddwr. Cyn belled a dwi’n gwybod Mr. Cadeirydd, mae’r dyn yn gwneud ei           waith, mae’ o’n mynd allan ar ran yr Ynys ma, i drafodaethau, i Gynghorau eraill, i bwyllgorau           ac yn y blaen ac hyd nes na bod gennyf y dystiolaeth yna, mae o’n cael fy nghefnogaeth i gant      y cant.“  

     Y Cynghorydd John Williams - “Dwi wedi cael fy siomi yn fawr gyda natur y cwestiwn yma           heddiw      a dweud y gwir tydwi erioed wedi gweld y fath gwestiwn ar raglen Cyngor Sir ar hyd yr      oes.  Dwi wedi gweithredu ar ddau Gyngor Sir, pob ochr i Afon Menai, a welais i erioed y fath           gwestiwn ar raglen Cyngor Sir o blaen, dwi wedi cael fy mrawychu yn fawr iawn o’i weld o yna.      Mae o’n sarhad ar integrity a gonestrwydd ein Rheolwr-Gyfarwyddwr Mr. Derrick Jones. Mae           yna gyfle fan hyn i’r Aelod sydd wedi tynnu’r sylw yma i dynnu’r cwestiwn yn ôl i ddechrau ac i           ymddiheuro ar goedd o flaen y Cyngor Sir yma heddiw a tynnu’r geiriau yna yn ôl ac                ymddiheuro. Ond dwi wedi cael fy mrawychu yn fawr iawn gyda safon y cwestiwn yma. Lle da           ni’n mynd tydwi ddim yn gwybod.”  

Y Cynghorydd D. R. Hadley - “First of all I am one of the fledgling members of the Council and I am gobsmacked that such child’s play can be bought to the Chamber. I do not believe that this has the value of relevance to be in front of us today. As far as I’m concerned, when our Managing Director came on board, I felt that there was a change of direction from what had been going on for the first two years of my first term here. Can I thank the Managing Director for bringing on board these Seminars, excellent people coming down here and showing to us what can be done and how we should be marketing and presenting ourselves to the public. I still think this is the way to proceed but playing games to stop that progress is not the right thing to do. The two Seminars I attended were total value for money and more of the same Mr. Jones.”  

     Y Cynghorydd D. Lewis-Roberts - “I was also disgusted and I don’t know if you remember this           but when Counillor Parry was the Leader of this Council I actually put in the press that he was           the weakest link and he should go. I think that is more relevant now than at any time. What           concerns me here is that Mr. Jones has done all he can and the way to ask this question is           surely not in the public domain and with the press here. What does this message send out to           people? This is getting  to be a laughing stock and I give my wholehearted support to Mr.                Jones. I don’t meet him that often but as far as I’m concerned he’s doing a brilliant job and           Councillor Parry should as John Williams stated withdraw that and apologise.”

     Arweinydd - “Mr. Chairman - Don’t tell me that one member can’t have an interview so they           have put a question in to destroy that person. I want it recorded Mr. Chairman, to me this is           harassment and bullying of our Chief Executive Derrick Jones, well this is not the first one           gentlemen, they go back three, no problem. We have a record here, same pattern. What I’m           saying to you Mr. Chairman, before we go to Holyhead now to meet a proper group of people,           which have children at Holyhead. I am shocked with Goronwy Parry as past Leader of this           Authority. I wonder is it your question Councillor Parry, that’s the question I have to ask, but I’ll      tell you from now on, no complaint will be dealt with by the officers of this Authority unless it is           supplied with evidence.

     Question of time, Councillor Parry you have asked. I’ll give you the question of time. The                Managing Director has been wasting his time with silly playing games of complaints with no           evidence, two or three days a week, wasting time here until 6:00pm at night. My Legal Officer           works 5 days sometimes on these, and nothing to them, on innuendos, allegations and half           truths. I believe this Council has changed in the last two months. I’m sorry, it’s got to be told.           Are we here for members or for the people of Ynys Môn. And that’s a quesiton today you’ll           have to ask yourself when you will vote here and Mr. Chairman, this will be a recorded vote,           because I’m sure I’ll get a seconder here. Ask yourself as members, are you here for persons           or for Ynys Môn? Stop playing games because I’ve seen so many people and families                damaged by a few people from this Authority. I’ve seen families suffering.  

     Councillor Schofield you have been around, I’ve seen people that have suffered geniunely.           Now look at yourselves and count. You are here to promote work for the young people, to                keep young people here, not to squabble this afternoon. None of you, none of you will ever go           to the Chairman’s shoes as an Ambassador for Ynys Môn. So respect him by not asking silly           questions all the time. I am sorry Mr. Chairman, but I have to leave now, but my answers quite      clear to Goronwy Parry. I am happy with the Managing Director, he works hard, he goes away      from Ynys Môn late at night to Cardiff and I fully support him, thank you Mr. Chairman.”

     Y Cynghorydd J. M. Davies - “Dim llawer ar ôl i ddweud Mr. Cadeirydd. Tydwi’n cymryd dim           diddordeb o gwbl yn y mân ffrae yma, t’oes wnelo fo ddim byd â’r gwasanaethau i’r Ynys                yma. Gwastraff llwyr ydio. Gadwech i mi ofyn Mr. Cadeirydd, beth am y buspass sydd genni           yn fy mhoced yma, a gan nifer o aelodau eraill, wnaethon ni ddefnyddio hwnna i ddod yma           heddiw? Dyla ni gael cwestiwn am hynny? Yn ôl natur y cwestiwn yma mi ddylwn i wneud,           dylwn i ddod ar fws Rhif 4 i Llangefni pob tro a gwastraffu dwy awr neu dair extra yn y broses           mae’n siwr.

     Mae gen i bob ffydd yn y Rheolwr-Gyfarwyddwr, i lywio’r Cyngor yma yn ei flaen ac i                benderfynu sut mae o’n teithio o gwmpas y wlad gyda car, aeroplane neu be. Mae o fyny iddo           fo benderfynu beth sydd fwy ymarferol yn hynny o beth. T’oes gen i ddim ffydd mewn pobl           sy’n mynd rownd manion felna oherwydd pobl gyda dim byd i wneud ydi nhw, neu dim byd           arall i ddweud. Swn gwag ydi hwna, a fedra ni wneud heb y swn gwag yna. Dwi yn rhyfeddu           bod yna aelod mor brofiadol wedi gofyn cwestiwn o’r fath. Tydi o ddim yn ei steil o mae’n rhaid      i mi ddweud. Dwi ddim yn disgwyl cwestiwn o’r natur yna o’r ffynhonnell yna, tydio ddim yn ei           steil o ac mae o’n gwneud rhywun amau’r awduraeth braidd i ddweud y gwir yn honest. Dwi’n           gobeithio na fydd y teip yna o gwestiwn yn codi eto, a dwi’n gobeithio hefyd y bydd rhai o’r           aelodau sydd wedi treulio llai o amser o gwmpas y Siambr yma na’i gilydd yn meddwl cyn                canu yn y fan yna! Dwi’n gobeithio y bydd na feddwl cyn siarad.  

     O’n ni wedi gobeithio cael cyfle i ddiolch i un aelod am ei gyfraniad i Banel. Tydio ddim yma           rwan, mae o wedi gadael. Dwi’n credu cydnabod hynny lle mae o’n ymarferol. Mae’n biti na           fuasai’r aelod hwnnw yn cadw ei cool mewn llefydd eraill, oherwydd mae ganddo gyfraniad i           wneud ond yn yr achos yma dwn i ddim beth sydd tu ôl i hwn, y cwestiwn gwirion yma a dwi’n           rhoi pob cefnogaeth i Derrick Jones yn y ffordd mae o’n mynd ymlaen gyda’i ddyletswyddau.           Dwi’n gyfrifol fel y Deilydd Portffolio am rhywfaint o’i Adran o a dwi’n hapus iawn efo’r hyn sydd      yn cael ei wneud. Dwi yn ei longyfarch o am afael yn y ddraenen a mynd ymlaen i drio cael           trefn ar y Cyngor yma.”

     Y Cynghorydd W. J. Chorlton - “It is a sad day. There’s nobody in this Chamber that has been           more contreversial. I’m always asking the awkward question, always stirring it no matter where      I go and I’ve got a reputation for that, but I never make it personal. I never attack the person           himself and I do not think that this question is fair, and coming from you Goronwy a man of           your experience, who has been a Leader of this Authority, who knows what a Managing                Director does, and the time they give up from their families, more than what we do, and we           give up a lot. For you to ask that question it does pose and say what’s behind it, what ulterior           motive is behind that, because there has got to be one, there can’t be any other reason for it,           you’ve got to be trying to undermine him in some way or another, you are trying to make the           man look a fool that he’s not doing his job. Well, I’m sorry Sir, it’s not going to work because           he’s going to get 110% support from us and from all you experienced Councillors who know           the score. You know what’s going on and if you can’t see it then you shouldn’t be here. If you           can’t read the signs, or the writing on the wall now, then please go out of the door because it’s           a disgrace, it’s disgusting what’s going on. I’ll leave it at that. I’m getting emotional about it           because it’s wrong what’s going on. You are trying to destroy a person.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Mae yna ambell i gyfeiriad wedi ei wneud tuag ataf ac at ambell i      Aelod o’r Grwp. Gai wneud yn berffaith glir bod pob un o’r Grwp yn rhydd eu barn eu hunain.           Gweld bod yr Arweinydd wedi codi temperature y cyfarfod, mae pawb yn rhydd i siarad. Os           oes na gwestiynau yn dwad a tyda chi ddim yn dymuno eu hateb nhw, eich penderfyniad                chwi ydi hynny.

     Gai ofyn felly Mr. Cadeirydd, wrth bod pethau wedi mynd mor emosiynol prynhawn yma, ydwi           wedi clywed yn iawn bod yna swydd newydd wedi ei chreu am £70k fel assistant i’r                Rheolwr-Gyfarwyddwr?”

     Arweinydd - “Ar hyn o bryd dani’n ateb cwestiynau Goronwy Parry yn unig. Dim problem ateb           Cynghorydd Fowlie ac fe roi ateb mewn ysgrifen i chwi.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Wnai ofyn o yn gyhoeddus fel bod rhai eraill o’r aelodau dwi’n           cydweithio gyda nhw yn gwybod. Dwi’n gofyn yn wythnosol, a gawn ni fynd i’r Pwyllgor                anffurfiol o’r Pwyllgor Gwaith gyda’r swyddogion? Yr ateb yw na. Ydi’n bosib felly o fewn yr           wythnos nesa dderbyn hyn yn ysgrifenedig gan yr Arweinydd?”

     Arweinydd - “Dwi wedi dweud hyn yn glir ac yn eglur. Na yw’r ateb. Mae’r un trefniadau yn           bodoli â rheini gan Goronwy Parry a Bob Parry. Na yw’r ateb. Cyfarfod Anffurfiol rhwng yr                aelodau a’r swyddogion cyn y cyfarfod swyddogol a mae croeso i chi fynychu hwnnw a rhoi           cwestiwn fel da chi wedi gwneud yn y gorffennol. Cywir?”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Felly, dwi am gael ateb swyddogol gan yr Arweinydd fod yna           ddim gwahoddiad i’r cyfarfod anffurfiol. Ydi hynny yn glir?”

     Arweinydd - “Mae’r ateb yn glir.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Dwi’n siwr bydd y Rheolwr Gyfarwyddwr yn cadarnhau ei fod

     wedi cael cefnogaeth gant y cant fel arweinydd Grwp. Ydwi’n deg dweud hynny Mr.                Rheolwr-Gyfarwyddwr? Dwi’n ceisio cael ymateb i’r sylwadau sydd wedi cael eu gwneud. Dwi           wedi rhoi cefnogaeth, mae aelodau’r Grwp wedi rhoi cefnogaeth ac mae petha wedi eruptio           oherwydd cwestiwn. Da chi yn trio dweud fod yna innuendos yn dod o gyfeiriad fy Ngrwp i Mr           Arweinydd. Dyna’r geiriad da chi wedi defnyddio. T’oes na ddim, a dwi’n deud o’n gyhoeddus           efo fy llaw ar fy nghalon. Os ydio ddim yn dymuno rhoi atebion i gwestiynau, problem yr                Arweinydd yw hynny. Ond teg yw i ni ofyn cyn terfynu ar hwn, mae yna ateb am ddwad yn           ysgrifenedig ar y swydd newydd am £70k. O fewn sawl diwrnod gai yr ateb ysgrifenedig Mr.           Cadeirydd?”

     Arweinydd - “Roi ateb pan dwi’n barod. Mi roi atebiad i chwi yn fy amser fy hun. Iawn? Yr ail           beth ydi cyn gadael, gai fod yn glir fan hyn, dwi’n dal i sticio at y geiriau, harassment of my           Managing Director, dwi eisiau hynny wedi ei recordio. Dwi wedi bod yma o’r blaen gyfeillion           pan oedd swyddogion yn cael eu harassio ac yn dioddef.”   

     Y Cynghorydd R. Ll. Jones - “I’m the Chair of the Audit Committee and as such this type of           question could have come to me in complete confidence and I could have looked into it if there      was any need to answer it. To get this question on the floor here today is an absolute                disgrace. There is no reason why it should be before us here and I think as an ex-Leader                Councillor Parry would know that and I do not know why he has submitted such a question. I           fail to understand the logic behind it. I have sat here today, I’ve been working all the time for           the primary schools, looking at what we can do to try and save these schools. That is what           should be in front of us today, not this type of nonsense. To think that a Councillor of your                seniority can bring something like this up here when we have so many big issues facing us in           Anglesey. Wasting our time. If I was a rate payer today I would be horrified having to listen to           this. It’s crazy. Derrick Jones to me is a breath of fresh air. Since he’s come here he has done           nothing to bring this Council into disrepute. He’s tried his very best. He’s a young man, I’ve           actually been down to his home with Cliff and met his family there and you couldn’t wish for a           nicer family. This man has got a heart of gold. He is trying his best. He may not have jumped           every hurdle here, none of us can, but this man has gone the extra mile and the extra mile           afterwards to try and bring us together. To try and stop this type of bickering and I know that           Councillor Parry has been part in that process and there’s people been here doing this all the           time. I am horrified that this is in front of us and I hope Coucillor Parry has seen the error of           his ways and that he would have the courtesy to withdraw it.”

     Y Cynghorydd D. R. Hughes - “Dwi’n meddwl bod y cyfeiriad gan Robert Llywelyn at                Gynghorydd Parry fel cyn athro yn ironig iawn. Oni’n meddwl trio arddel parch a safonau ac           urddas oedd rôl yr athro. Mae geni barch a ffydd mawr yn Mr. Derrick Jones yn y ffordd mae           o’n arwain y Cyngor. Dwi’n meddwl bod y cwestiwn yn llechwraidd a dan din a dwi’n meddwl           bod o hefyd, fe all gael ei ddehongli bod nhw fel rhai o nodweddion gorau Goronwy Parry.”       

     Y Cynghorydd C. L. Everett - “Merry Christmas to you as well Derrick is all I can say. Myself,           Councillor Elwyn Schofield and John Meirion Davies sat on the Special Review Committee           under Michael Farmer, QC to bring in various procedures. One of the fundamental policies           that was introduced as a result of that was the member/officer protocol which we all have to           adhere to and that is based on respect for members and respect for Officers alike and we all           signed up to it when we signed the acceptance of office. Nobody has mentioned that and I feel      Mr. Chairman, and I will ask perhaps somewhere else if Councillor Parry is not prepared to           withdraw this question today, whether this is actually a breach of that member/officer protocol           which could then be subject to further investigation. The support today is here for the                Managing Director and you have to ask yourself what’s behind the question. In terms of what           Councillor Parry said that he’s unable to meet his Leader, what was his expense sheet got to           do with actually whether he can attend a meeting with his actual Group Leader? You have got           to look at what is behind the question and I’m ashamed as well Councillor Parry, I had a lot of           respect when you were Council Leader Goronwy, yes I will have a debate within this Chamber      and rightly so, but I never thought you would stoop to this level against a Managing Director of      an Authority who is also the Head of Paid Service. He’s actually protected in law as is our                Director of Finance is under Section 151 of the Act, so what’s going on? What’s behind the           question? I’m pleased to see unanimous support apart from that Group over there, which I’m           dissapointed with, because I am shocked at some  of the things that have been said today Mr.      Chairman. I am more than happy to give like Bob Llywelyn said, as the Chair of the Principal           Scrutiny Committee and the Chair of Audit, we went down with the Managing Director to                mid-Wales to look at issues there on how Committees were approaching within the LHB and           whether we could bring back things to this Authority. We had a welcome from Derrick and his           family and I am gobsmacked to see this question today. I would ask that Councillor Parry does      the honourable thing today and withdraws the question. If he wants to know that information,           there is a proper forum to ask that question. Every officer and member of this Authority is                subject to internal and external audit in terms of its allowances and expenses. Like the                Councillor said, there is a touch of harassment here. What if the Managing Director decided to      throw the towel in, would he be able to sue this Authority for constructive dismissal? I think he           would on the basis of that. I would ask you Goronwy to withdraw it and withdraw it gracefully           so that we don’t have to push and vote on it today.  

     Y Cynghorydd Fflur M. Hughes - “Cyn i ni gyd bardduo enw’r Cynghorydd Goronwy Parry,           t’oes geni ddim llawer o feddwl o Gynghorwyr Ynys Môn fel da chi’n gwybod, ond mae geni           feddwl o farn Goronwy Parry. Dwi wedi dweud tro diwethaf yn y Cyngor, dwi ddim eisiau neb           siarad ar fy nhraws i na creu swn. Dwi wedi clywed heddiw gan Goronwy Parry bod                yna ddim malais o gwbl tu ôl i’w gwestiwn o, a dwi’n ei gredu o. Wrach dim fan hyn oedd y lle           iawn i ofyn y cwestiwn, buaswn i byth yn breuddwydio gofyn y cwestiwn yma, ond be dwi wedi      ryfeddu hefyd ydi bod chi fel Cadeirydd wedi caniatau y cwestiwn. Mi gymerais hi’n ganiataol           y buasai na ddim trafodaeth o gwbl yn y Siambr heddiw. Faint o niwed dan ni wedi wneud i’n           hunain fel Cynghorwyr, i Gyngor Sir Ynys Môn ac i’n swyddogion ni drwy drafod hyn? Dylai           hwn ddim wedi cael ei ganiatau  o gwbl a dwi wedi synnu at yr Is-Gadeirydd yn son am bobl           gyda atal-dweud. T’oes dim angen trafodaeth o gwbl ar hyn heddiw. Dwi’n cefnogi Mr. Derrick           Jones a’r rhwystr mwyaf sydd ganddo ydi’r 40 o Gynghorwyr.

     Mae hwn yn un o’r cyfarfodydd gwaethaf dwi wedi mynychu. Da ni yn gwastraffu amser, faint           o issues sydd yna ar Ynys Môn heddiw sydd i fod ar dop yr agenda? Da ni wedi gwario rhyw           ddwy awr heddiw yn ffraeo. Mae Cynghorau eraill ledled yn genfigennus o’n swyddogion ni, a           tysa ni mond yn edrych dros y bont i weld be sy’n digwydd yng Ngwynedd heddiw ma.Mae           nhw yn genfigennus o’n swyddogion ni ym mhob Adran. Y ni fel Cynghorwyr ydi’r rhwystr                mwyaf i Gyngor Ynys Môn.”  

     Y Cynghorydd G. A. Roberts - “Dwi’n ategu geiriau Mrs Hughes. Dwi wedi cael mwy o                gefnogaeth gan Mr. Derrick Jones na’r Rheolwr-Gyfarwyddwr blaenorol. Dwi’n cael mwy o           broblem gyda rhai swyddogion mewn adrannau ddim yn cael yn ôl ataf. Dwi’n cefnogi Mr.                Jones hefyd.”

     Y Cynghorydd A. M. Jones - “Mae geni barch mawr at y Cynghorydd Goronwy Parry fel cyn           Arweinydd y Cyngor yma yn yr un urddas a’r ffordd mae o’n handlo ei hun bob amser. Pob           amser yn barod i ateb cwestiynau i gymharu â’r Arweinydd presennol, the usual style                gyfeillion, we hear the speech then he runs away, cyn i neb cael dweud dim byd, fel yr arfer.           Da chi wedi troi yr issue yma gyfeillion i siwtio eich hunain, fel yr arfer, fel da chi’n wneud gyda      pob issue o flaen y Cyngor. Cwestiwn syml oedd o, toedd o ddim yn gwestiwn personol. Chi           yn y ruling group  sydd wedi troi hyn yn farce yma heddiw. Da chi wedi son am eiriau y                Cynghorydd Derlwyn Hughes, wnai ddim eu defnyddio nhw eto, ond Syr, be wnaethpwyd i’r           mân ddaliadau a’r hogiau na wnaeth drio am y mân ddaliadau na - cynical iawn y ffordd da           chi’n defnyddio’r Siambr yma er mwyn eich delwedd eich hun. Da chi wedi sôn am y cofnodion      yma, gwnewch chi ddim cymryd nhw pan mae yna faterion yn codi arnynt. Oes mae yna un           mater difrifol yn codi ohonynt, swydd newydd £70k potentially. Tyda ni ddim yn cael yr hawl i           ofyn cwestiynau. Da chi wedi troi yr issue yma i siwtio eich hunain fel da chi bob amser yn           gwneud yn anffodus. Dwi’n Gynghorydd newydd a dwi yma i edrych ar ôl pobl Môn. Tyda ni           ddim yn cael cyfle i ofyn cwestiynau yn y Siambr hon, da ni wedi gweld hynny heddiw.                Wedyn, mae nghefnogaeth i i’r Managing Director, mi oedd y cwestiwn yn hollol ddilys. Chi yn           y ruling group sydd wedi troi hyn yn farce heddiw fel da chi’n gwneud bob amser i siwtio eich           hunain.”

     Y Cynghorydd R. G. Parry, OBE - “Ychydig o wythnosau yn ôl ddaru ni sgwennu llythyr i Mr.           Derrick Jones yn rhoi cefnogaeth llwyr Grwp y Blaid iddo. Mae o yno heddiw hefyd y                gefnogaeth honno. Oherwydd yn aml iawn os mae Derrick angen rhywbeth, mae o’n ffonio,           mae o’n gweithio’n hwyr, yn aml iawn tua chwarter i saith, i saith bydd y ffôn yn mynd, a da           chi’n gwybod mai o’r swyddfa mae o yn ffonio, dim o’i gartref a dim ar y mobile phone, mae o’n      trio ei orau. Ni fel Cynghorwyr, yw ei broblem fwyaf o yn y pen draw. Mi ydwi yn synnu gyda’r           cwestiwn. Mi fuaswn i reit flin pe bai un o’r pedwar deg yma heddiw yn gofyn am weld fy                expense form fi yn gyhoeddus. Mae yna ffordd i gael y wybodaeth a dwi’n meddwl y caiff                Goronwy yr ateb hwnnw os ydio’n gofyn mewn ffordd gwahanol.”  

     Y Cynghorydd H. W. Thomas - “Cydweld cant y cant a’r Cynghorydd Fflur Hughes. Mae’r                ffordd mae aelodau yn ymddwyn yn y Cyngor yma yn gadael lot to be desired a dwi’n siwr y           buasai      plant ysgol gynradd yn gallu dysgu lot inni. What I will say Chair is that this is history           revisited.  It’s ironic that every time certain members get to know of a senior officer, then the           vendetta is out and it’s a personal vendetta to get rid.... I think it’s a shameful way of going           about it. Any respect I did have for the Councillor who has put this question forward has                evaporated. To      have chosen this public arena to air this question, and I don’t agree with                Councillor Ales Morris Jones, the question was put by his Group, his Group opened the                floodgates and if we had sat down and said nothing today the press at the back would have           gone out and said that they didn’t say anything so they must all be losing confidence in the           Managing Director. Well, can I tell you from a personal point of view, I admire him for the work           he’s doing, he’s very diligent, he does his best, if given the time you could see what he could           deliver and i’d like to find out, how many hours has he really spent in the office with the Leader      of the opposing Group and others going through trivial matters, day in day out, week in week           out, these should be the questions we should be asking. He should be left alone to do what he      should be doing, managing this Authority to the best of his ability and I can’t believe Goronwy           that this question comes from you, I’m sure there’s somebody else behind this and we don’t           have to look very far do we!”

     Y Cynghorydd G. O. Parry, MBE - “Diolch am y cyfle i ymateb. Mi wnes i ddweud ar y cychwyn      bod y cefnogaeth yn llwyr i’r Managing Director ond dwi yn synnu bod methiant i gyfarfod gyda      Arweinydd y Grwp, sy’n Arweinydd yr wrthblaid yn cymryd cymaint o amser, fod o ddim yn           gallu dod i’r cyfarfodydd hynny. Felly y rheswm tu ôl i’r cwestiwn, a fi sydd wedi gofyn y                cwestiwn, ydi, beth ydi’r cefndir i’r pwysau gwaith arno sydd yn golygu na all o gyfarfod o fewn      oriau dydd gwaith gyda Arweinydd y Grwp yma? Pam tydio ddim yn gallu ymateb i lythyrau o’r      tu allan gan y cyhoedd, neu ymateb i gwestiynau sydd wedi ofyn iddo, a gofyn am lythyr

     mewn du a gwyn yn ateb i’r hyn sydd wedi cael ei ofyn. Dyna’r rheswm tu ôl i hwn. Dwi’n     

     barod i  dynnu’r cwestiwn yn ôl o’r fforwm yma ond dwi’n barod hefyd iddo fynd i’r Pwyllgor

     Audit i edrych arno. Diolch Mr. Cadeirydd.”

     Cadeirydd - “R’wan beth yw’r cynigiad?”

     Y Cynghorydd G. O. Parry, MBE - “Dwi wedi tynnu y llythyr yn ôl Mr. Cadeirydd.”

     Cadeirydd - “Mae’r Cynghorydd Goronwy Parry wedi tynnu’r llythyr yn ôl, felly t’oes dim                pellach      i’w wneud.”

     Y Cynghorydd D. R. Hadley - “Does that include an apology? After all we’ve sat here for the           last two hours.”

     Y Cynghorydd G. O. Parry, MBE - “Tydwi ddim yn ymddiheuro o gwbl Mr. Cadeirydd, mae’r           cwestiwn yn ddilys.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Yn absenoldeb yr Arweinydd, ydi’r Deilydd Portffolio Personel yn      barod i roi unrhyw gadarnhad imi ynglyn â’r swydd newydd o £70k?”

     Cadeirydd - “Mae’r Arweinydd wedi rhoi ateb i chi.”

     Y Cynghorydd P. M. Fowlie - “Ydi’r Portffolio Holder am ddweud dim felly?”

     Cadeirydd - “Dwi’n symud yn ôl i Eitem 9 ac yn ôl i reolau’r Cyngor.”

Daeth y cyfarfod i ben am  4:40pm

Y CYNGHORYDD W.J.WILLIAMS, MBE

CADEIRYDD