Rhaglen a chofnodion

Derbyn unrhyw ddatganiad o ddiddordeb gan unrhyw Aelod neu Swyddog parthed unrhyw eitem o fusnes.

Ni dderbyniwyd yr un datganiad o ddiddordeb.

Cyflwyno cofnodion cyfarfod blaenorol y Pwyllgor Sgriwtini Corfforaethol a gynhaliwyd ar y dyddiadau a’r amseroedd canlynol –

·      15 Ionawr 2025 (bore)

·      15 Ionawr 2025 (prynhawn)

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfodydd blaenorol y Pwyllgor Sgriwtini Corfforaethol a gynhaliwyd ar y dyddiad a'r amseroedd canlynol a chadarnhawyd eu bod yn gywir a nodwyd cynnydd o ran y camau y cytunwyd arnynt yn y ddau gyfarfod.

15 Ionawr 2025 (cyfarfod bore)

15 Ionawr 2025 (cyfarfod prynhawn)

Cyflwyno adroddiad y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151.

Cyflwynwyd adroddiad y Rheolwr Sgriwtini i'w ystyried gan y Pwyllgor. Amlinellodd yr adroddiad gyd-destun y broses o osod Cyllideb 2025/26 ynghyd â'r materion a'r cwestiynau allweddol i Graffu arnynt wrth werthuso cynigion terfynol drafft cyllideb refeniw y Pwyllgor Gwaith. Roedd adroddiad y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151 wedi’i atodi a oedd yn crynhoi'r cynigion terfynol ar gyfer y gyllideb, a hefyd i bwrpas cymharu a chyd-destun, dadansoddiad o gyfraddau Treth Gyngor Cymru ar gyfer 2024/25 yn Atodiad 1 i'r adroddiad ynghyd â chrynodeb o'r ymateb i'r ymgynghoriad cyhoeddus ar gynigion cychwynnol y gyllideb refeniw a gynhaliwyd rhwng 22 Ionawr a 7 Chwefror 2025 yn Atodiad 2.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Cynghorydd Robin Williams, Dirprwy Arweinydd ac Aelod Portffolio Cyllid a Thai a atgoffodd y pwyllgor o'r gwasanaethau amrywiol y mae'r Cyngor yn eu darparu ar gyfer ei gymunedau. Pwysleisiodd ei bod yn ofynnol yn ôl y gyfraith i'r Cyngor osod cyllideb gytbwys bob blwyddyn sy'n golygu y dylai'r hyn y mae'n bwriadu ei wario fod yn unol â'r hyn y mae'n ei dderbyn mewn incwm. Cyfeiriodd at nifer o sylwadau o'r ymgynghoriad cyhoeddus a oedd yn argymell defnyddio cronfeydd wrth gefn y Cyngor ar gyfer y bwlch yn y gyllideb a wynebir gan y Cyngor. Dywedodd pe bai'r dull hwnnw wedi'i ddefnyddio dros y blynyddoedd yna byddai'r Cyngor wedi defnyddio ei gronfeydd wrth gefn i gyd gan achosi risg i’r Cyngor pe bai costau annisgwyl yn codi yn y dyfodol. Felly, mae'r Pwyllgor Gwaith yn cynnig cyllideb refeniw yn seiliedig ar gyfuniad o arbedion cyllidebol (£3.9m), y defnydd o gronfeydd wrth gefn (£2.0m) a chynnydd yn y Dreth Gyngor (9.5%) a chadw’r premiwm ar gyfer ail gartrefi a thai gwag ar 100%. Nid yw'r Cyngor yn wahanol o ran y lefel arfaethedig o gynnydd yn y Dreth Gyngor gan fod cynghorau eraill yng Nghymru yn bwriadu gosod cynnydd tebyg. Cyfeiriodd y Cynghorydd Robin Williams at yr ymgynghoriad cyhoeddus gan ddweud nad oedd ynddo unrhyw beth annisgwyl o ran cynnwys a blaenoriaethau ac yn sgil hynny, ni wnaed unrhyw newidiadau i'r cynigion. Yng ngoleuni hyn ac o ystyried hefyd nad yw Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi setliad terfynol y gyllideb eto, nid yw'r cynigion drafft terfynol wedi newid o'r cynigion cychwynnol a gyflwynwyd i'r pwyllgor hwn ar 15 Ionawr, 2025.

Cadarnhaodd y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151 nad oedd yn rhaid gwneud unrhyw welliannau a/neu addasiadau i fanylion y cynigion drafft cychwynnol ar gyfer y gyllideb refeniw ac felly mae'r cynnig ar gyfer y gyllideb refeniw yn aros yr un fath â'r hyn a gyflwynwyd i'r Pwyllgor Sgriwtini ar 15 Ionawr. Mater i’r Pwyllgor Sgriwtini yw ystyried a yw o’r un farn ai peidio o safbwynt y cynnig wrth bwyso a mesur canlyniad yr ymgynghoriad cyhoeddus.

Dywedodd y Cynghorydd Geraint Bebb, Cadeirydd y Panel Sgriwtini Cyllid fod y panel wedi cyfarfod ddoe,18 Chwefror i ystyried y cynigion terfynol drafft ar gyfer y gyllideb refeniw ar gyfer 2025/26. Trafododd y panel y dogfennau a gyflwynwyd i'r cyfarfod yn ogystal â'r adborth o'r  ...  Gweld y Cofnodion llawn ar gyfer eitem 3.

Cyflwyno adroddiad y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151.

Cyflwynwyd adroddiad y Rheolwr Sgriwtini i'w ystyried gan y Pwyllgor. Yn yr adroddiad amlinellwyd cyd-destun y broses o osod Cyllideb Gyfalaf 2025/26 ynghyd â'r materion a'r cwestiynau allweddol i Graffu arnynt wrth werthuso cynigion terfynol drafft cyllideb gyfalaf y Pwyllgor Gwaith. Atodwyd adroddiad y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151 i'w gyflwyno i gyfarfod 27 Chwefror 2025 y Pwyllgor Gwaith sy'n crynhoi'r gyllideb gyfalaf a'r rhaglen arfaethedig ar gyfer 2025/26 yn Atodiad 1.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Cynghorydd Robin Williams, Dirprwy Arweinydd a Phortffolio Aelod Cyllid a Thai a nododd fod cyllideb gyfalaf o £39.309m yn cael ei chynnig gyda'r rhaglen a'r cyllid fel y nodir yn Nhabl 3 yr adroddiad. Yn ystod y flwyddyn ariannol gallai’r Cyngor dderbyn grantiau ychwanegol ar gyfer prosiectau cyfalaf ac os felly, bydd y gyllideb yn cael ei haddasu yn unol â hynny.

Cyfeiriodd y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/Swyddog Adran 151 at y strategaeth Gyfalaf sy'n sail i'r rhaglen gyfalaf ac eglurodd mai'r prif ffynonellau cyllid ar gyfer y rhaglen oedd y Grant Cyfalaf Cyffredinol gan Lywodraeth Cymru a benthyca â chymorth. Er bod y Cyllid Cyfalaf Cyffredinol a dderbyniwyd gan Lywodraeth Cymru ar gyfer 2025/26 £401k yn uwch na'r dyraniad ar gyfer y flwyddyn flaenorol, sef y cynnydd sylweddol cyntaf y mae'r Cyngor wedi'i gael ers nifer o flynyddoedd, nid yw'n gwneud iawn am y golled yng ngwerth yr arian sydd wedi digwydd oherwydd chwyddiant ac nid yw'n ddigon i ddiwallu anghenion gwariant cyfalaf y Cyngor o ran cynnal a gwella ei asedau. Gall y Cyngor fenthyca heb gymorth ond mae'n rhaid i refeniw y Cyngor ei hun dalu'r holl gostau cysylltiedig â benthyca fel hyn. Rhoddodd y Swyddog Adran 151 drosolwg o'r cynlluniau yn y rhaglen gyfalaf ar gyfer 2025/26 ynghyd â sefyllfa cyllid cyfalaf a gwariant y Cyfrif Refeniw Tai. Eglurodd ymhellach ei fod ar ddeall, ond nad yw wedi’i gadarnhau, y gallai fod yn fwriad gan Lywodraeth Cymru i gyflwyno cynllun i gefnogi cynghorau i fenthyca i ariannu gwariant pellach ar briffyrdd, mae manylion y cynllun a'r symiau dan sylw wrthi’n cael eu trafod ond mae’n ymddangos y bydd yn gynllun dros ddwy flynedd.

Dywedodd y Cynghorydd Geraint Bebb, Cadeirydd y Panel Sgriwtini Cyllid fod y panel yn ei gyfarfod ar 18 Chwefror hefyd wedi ystyried cynigion terfynol drafft cyllideb gyfalaf 2025/26 ac wrth graffu ar fanylion y gyllideb gyfalaf arfaethedig nodwyd nad oes ffynonellau cyllid cyfalaf sylweddol ar gael i'r Cyngor i ariannu unrhyw brosiectau ar raddfa fawr ar wahân i'r CRT sydd wedi'i glustnodi ar gyfer prosiectau CRT yn unig ac na ellir eu defnyddio at unrhyw ddiben arall. Cadarnhaodd fod y panel wedi penderfynu cefnogi cynigion tefrynol drafft y gyllideb gyfalaf ar gyfer 2025/26 fel y'u cyflwynwyd ac argymell hynny i'r Pwyllgor Sgriwtini Corfforaethol.

Ymatebodd yr Aelod Portffolio Cyllid a Thai a'r Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Adnoddau)/ Swyddog Adran 151 i bwyntiau a godwyd gan y pwyllgor ynghylch y cynigion ar gyfer y gyllideb gyfalaf fel a ganlyn –

• Eglurwyd bod y £769k wedi’i ddwyn ymlaen i wneud gwaith trwsio  ...  Gweld y Cofnodion llawn ar gyfer eitem 4.

Derbyn adroddiad llafar gan Gadeirydd y Panel.

Adroddodd y Cynghorydd Geraint Bebb, Cadeirydd y Panel Sgriwtini Cyllid ar ganlyniad cyfarfod y Panel ar 18 Ionawr, 2025 i ystyried y cynigion terfynol drafft ar gyfer y Gyllideb Refeniw a Chyfalaf fel y cyfeirir atynt yn y naratif o dan eitemau 3 a 4 uchod.

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Tai.

Cyflwynwyd adroddiad y Pennaeth Gwasanaethau Tai, a oedd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am y cynnydd a wnaed hyd yma i weithredu argymhellion y Grŵp Tasg a Gorffen Sgriwtini ar eiddo gwag a dyraniadau y Gwasanaethau Tai i'w ystyried gan y pwyllgor.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Cynghorydd Robin Williams, Dirprwy Arweinydd ac Aelod Portffolio Cyllid a Thai fel adroddiad interim yn cofnodi’r camau a gymerwyd hyd yma.

Cadarnhaodd Pennaeth y Gwasanaethau Tai fod llawer iawn o waith wedi'i wneud ers sefydlu'r Grŵp Tasg a Gorffen a bod argymhellion y grŵp yn derbyn sylw drwy'r cynllun gweithredu Gwella’r Amser a Gymerir i Ailosod Eiddo Gwag fel y nodir yn atodiad 2 yr adroddiad sy'n dangos y tasgau a’r amserlenni gwella y cytunwyd arnynt. Mae'r gwasanaeth o'r farn bod angen mwy o amser i weld effaith y canlyniadau a gyflawnir ar ddangosyddion perfformiad yn dilyn gwaith y grŵp tasg a gorffen a'r ymyriadau dilynol a roddir yn eu lle gan y Gwasanaeth Tai.

Ymatebodd yr Aelod Portffolio a Phennaeth Gwasanaethau Tai i faterion a godwyd yn y drafodaeth ddilynol fel a ganlyn –

• Cydnabuwyd pwysigrwydd hysbysu darpar denantiaid am newidiadau a/neu gynnydd sy'n gysylltiedig â'u tai, gan gynnwys amserlenni os ydynt yn aros am denantiaeth a gadarnhawyd. Ni fydd cyn-eiddo'r cyngor sydd wedi'u hadfeddiannu gan y Cyngor yn cael eu gosod ar unwaith hyd nes y cwblheir yr holl waith angenrheidiol i sicrhau eu bod yn cyrraedd y safon wrth eu dyrannu.
• Cadarnhawyd bod adnoddau ychwanegol wedi'u cynnwys yn y gwasanaeth i fynd i'r afael â'r heriau a nodwyd gan y Grŵp Tasg a Gorffen ac ysgogi gwelliant mewn perfformiad yn erbyn y dangosyddion ar gyfer yr amser a gymerir i baratoi eiddo gwag ac ail-osod eiddo. Mae Goruchwyliwr Eiddo Gwag wedi'i benodi yn ogystal â Swyddog Systemau Gwybodaeth Cynnal a Chadw. Mae peintiwr ac addurnwr ychwanegol wedi cael eu recriwtio ynghyd â dau gontractwr ychwanegol i wneud gwaith sylweddol ar eiddo gwag. Mae statws eiddo gwag yn cael ei olrhain a'i fonitro.
• Cadarnhawyd bod yr her o fodloni gofynion y gyfran newydd o Safonau Tai Ansawdd Cymru 2023 yn ogystal â chyfyngiadau adnoddau yn golygu nad oes llawer o gyfle i fynd i'r afael â materion tai yn y sector preifat/eiddo sy’n is na’r safon.
• Eglurwyd bod yr anghysondeb o ran perfformiad rhwng Chwarteri 1 a 2 o ran nifer y diwrnodau a gymerwyd i baratoi eiddo gwag (26 diwrnod a 49 diwrnod yn y drefn honno) oherwydd yr adnoddau oedd ar gael a nifer yr eiddo y rhoddwyd sylw iddynt yn y chwarter cyntaf, gyda mwy o eiddo ar gael i'w cwblhau yn yr ail chwarter gan gynnwys eiddo a oedd wedi bod yn wag am gyfnod o amser oedd angen mwy o waith arnynt a thrwy hynny’n cynyddu’r amser a gymerwyd ar gyfartaledd i baratoi / ail-osod eiddo.

Yn dilyn y drafodaeth, penderfynwyd –

• Nodi'r adroddiad fel adroddiad interim ar y cynnydd a wnaed hyd yma yn dilyn yr argymhellion a wnaed gan y  ...  Gweld y Cofnodion llawn ar gyfer eitem 6.

Cyflwyno adroddiad y Rheolwr Sgriwtini.

Cyflwynwyd adroddiad y Rheolwr Sgriwtini a oedd yn cynnwys Blaen Raglen Waith y Pwyllgor hyd at fis Ebrill, 2025 i'w ystyried.

Penderfynwyd –

• Cytuno ar y fersiwn gyfredol o'r Blaen Raglen Waith ar gyfer 2024/25.
• Nodi'r cynnydd a wnaed hyd yma i weithredu'r Blaen Raglen Waith.