Eitem Rhaglen

Adroddiad gan y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Busnes y Cyngor)/Swyddog Monitro ar benderfyniadau PDC yng Nghymru ers cyfarfod diwethaf y Pwyllgor Safonau ar 13 Rhagfyr 2023.

Cyflwynwyd adroddiad gan y Cyfarwyddwr Swyddogaeth (Busnes y Cyngor)/Swyddog Monitro yn crynhoi materion a gyhoeddwyd gan Banel Dyfarnu Cymru (PDC) ers cyfarfod diwethaf y Pwyllgor Safonau ym mis Rhagfyr 2023.

Rhoddodd y Cyfreithiwr (Llywodraethiant Corfforaethol) grynodeb o'r achosion: -

Achos 1 - Honiad bod cyn-gynghorydd wedi gwneud sylwadau amharchus a bygythiol ar y cyfryngau cymdeithasol.  Daeth PDC i'r casgliad bod sylwadau'r Cynghorydd wedi eu gwneud fel unigolyn preifat yn hytrach nag fel aelod etholedig.  Nodwyd mai dim ond un paragraff o'r Cod oedd yn berthnasol yn yr achos hwn; p’un ai a oedd ymddygiad y Cynghorydd wedi dwyn anfri ar rôl yr unigolyn fel Cynghorydd neu'r awdurdod.  Penderfynodd y Panel nad oedd y Cod wedi'i dorri a bod y Cynghorydd wedi dwyn anfri arni ei hun yn bersonol.  Wrth grynhoi, cyfeiriodd y Cyfreithiwr eto at y Protocol Cyfryngau Cymdeithasol ar gyfer Aelodau sydd ar gael yn CSYM, a phwysigrwydd atgoffa'r aelodau amdano.

Achos 2 - Roedd yr ail achos yn cyfeirio at honiad o dorri'r Cod yn erbyn Cynghorydd a oedd wedi anfon negeseuon rhywiol at berson a oedd wedi bod eisiau ei help gyda phroblem yn ymwneud â thŷ aelod o'r teulu.  Pan na chafodd yr help a'r cydweithrediad yr oedd wedi gobeithio amdano gan y Swyddog Tai, bu i'r Cynghorydd ymddwyn mewn modd digywilydd a bygythiol ac yna bu iddo ymddwyn mewn modd tebyg tuag at y Swyddog Monitro.  Ystyriodd y Tribiwnlys yr honiadau hynny a daethpwyd i’r casgliad bod y Cynghorydd yn euog o dorri sawl paragraff o fewn y Cod. Nododd y Tribiwnlys ei fod yn teimlo bod pwyslais gormodol ar yr honiadau yn yr achos, ac wrth ystyried y gosb, canolbwyntiwyd ar ymddygiad a chamweddau'r Cynghorydd, ac nid ar nifer yr honiadau.  Teimlai'r Tribiwnlys y byddai un neu ddau achos o dorri rheolau yn fwy addas ar gyfer y sefyllfa, a dilynwyd y canllaw ar gosbau.  Cafodd y Cynghorydd ei wahardd am gyfnod o bedwar mis.

Achos 3 – Roedd yn cyfeirio at apêl gan gyn Gynghorydd yn erbyn penderfyniad y Pwyllgor Safonau lleol.  Rhoddwyd caniatâd i'r Cynghorydd apelio gan fod Llywydd PDC o'r farn nad oedd y Pwyllgor Safonau wedi egluro yn ei benderfyniad pam, ar sail y ffeithiau, fod y Cod wedi'i dorri.  Roedd y Panel yn cefnogi penderfyniad y Pwyllgor Safonau, a byddai'r aelod wedi cael ei gwahardd am 6 mis, pe bai hi'n dal yn aelod.

Achos 4 - gwrthodwyd caniatâd i apelio.

Pwysleisiodd y Cyfreithiwr (Llywodraethiant Corfforaethol), pan fydd Pwyllgor Safonau’n dod i benderfyniad yn dilyn gwrandawiad, rhaid iddo sicrhau ei fod yn cynnwys manylion wrth gofnodi’r penderfyniad; rhaid i'r penderfyniad, esbonio'r rhesymau, beth oedd manylion yr achos, yr ystyriaeth a roddwyd i dystiolaeth y manylion a ph’un ai a ystyriwyd y canllaw ar gosbau.

PENDERFYNWYD nodi cynnwys crynodebau'r achos a gyflwynir yn yr adroddiad.

Gweirthed: Dim