Eitem Rhaglen

Cyflwyno adroddiad y Pennaeth Proffesiwn (AD) a Thrawsnewid.

Cyflwynwyd adroddiad y Pennaeth Proffesiwn (AD) a Thrawsnewid, a oedd yn cynnwys yr Adroddiad Perfformiad a Llesiant Blynyddol ar gyfer 2023/2024, i’w ystyried gan y Pwyllgor.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Cynghorydd Carwyn Jones, Aelod Portffolio Busnes Corfforaethol a Phrofiad y Cwsmer.   Dywedodd bod yr adroddiad yn nodi nifer o gyflawniadau nodedig sydd wedi cyfrannu at nifer o welliannau ac yn darparu sylfaen gadarn i gefnogi’r Cyngor er gwaetha’r heriau economaidd sydd o’i flaen. Cyfeiriodd at waith y Fforwm Iaith a nododd ei bod hi wedi bod yn bleser mynychu digwyddiad a drefnwyd gan y Fforwm yn Sioe Amaethyddol Ynys Môn ym mis Awst a bod y cydweithio i hyrwyddo’r Gymraeg yn gadarnhaol.  Cyfeiriodd at y prosiectau Gofal Cymdeithasol a Llesiant, ac yn benodol at waith y gwasanaeth a’r cae 3G ym Modedern. Agorwyd trydydd Cartref Clyd er bydd ein pobl ifanc er mwyn eu galluogi i aros yn eu cymuned  leol ac i sicrhau arbedion ariannol i’r Cyngor. Prosiectau Addysg – mae’r Cwricwlwm i Gymru wedi cael ei gyflwyno ym mhob ysgol ac mae systemau wedi cael eu datblygu i fesur effaith gwaith yn gysylltiedig â llesiant, cynhwysiant a lles plant, pobl ifanc a’r gweithlu.  Tai – mae’r gwaith o ddatblygu Tai Gofal Ychwanegol yn Nhyddyn Mostyn , Porthaethwy yn mynd rhagddo.  Yr Economi – mae’r unedau busnes ychwanegol wedi cael eu cwblhau yn Llangefni a Chaergybi. Newid Hinsawdd – buddsoddi yn ein hadeiladau i’w gwneud yn fwy effeithlon, lleihau’r ynni a ddefnyddir a lleihau allyriadau carbon y Cyngor. Diolchodd i staff y Cyngor am eu cyflawniadau a’u gwaith caled yn ystod y flwyddyn. 

Wrth graffu ar yr adroddiad, codwyd y pwyntiau canlynol gan y Pwyllgor a chafwyd ymateb gan yr Aelod Portffolio Busnes Corfforaethol a Phrofiad y Cwsmer a’r Swyddogion.

• Mae’r adroddiad yn cyflwyno cyflawniadau nodedig sydd wedi cyfannu at nifer o welliannau ar yr Ynys. Holwyd ynglŷn â’r trefniadau i hyrwyddo a rhannu’r cyflawniadau hynny ar draws yr Awdurdod a thu hwnt. Dywedodd yr Aelodau Portffolio Busnes Corfforaethol a Phrofiad y Cwsmer bod Uned Gyfathrebu’r Cyngor yn gyfrifol am hyrwyddo’r cyflawniadau nodedig drwy gyhoeddi datganiadau i’r wasg a negeseuon ar y cyfryngau cymdeithasol. Dywedodd y Rheolwr Rhaglen, Cynllunio a Pherfformiad Corfforaethol y bydd yr Adroddiad Perfformiad Blynyddol ar gyfer 2023/2024 yn cael ei ystyried gan y Cyngor llawn ddiwedd y mis ac y bydd datganiad i’r wasg yn cael ei gyhoeddi i hyrwyddo cyflawniadau’r Cyngor yn ystod 2023/2024.

• Holwyd ynglŷn â’r meysydd perfformiad penodol y dylid eu blaenoriaethu ar sail risg yn ystod 2024/25. Cyfeiriodd y Rheolwr Cynllunio, Rhaglen a Pherfformiad Corfforaethol at yr Hunanasesiad Corfforaethol ar gyfer 2023/24 a gyflwynwyd i’r Pwyllgor ym mis Gorffennaf.  Mae’r Hunanasesiad Corfforaethol Blynyddol yn nodi’r chwe maes blaenoriaeth y bydd y Cyngor yn eu rhoi ar waith er mwyn gwella.  Bydd diweddariad yn cael ei gyflwyno i’r Pwyllgor Sgriwtini Corfforaethol ddechrau’r flwyddyn ar hynt y meysydd allweddol sydd wedi’u nodi yn yr adroddiad.  Wrth ymateb i’r sylwadau ynglŷn â’r meysydd perfformiad y dylid eu blaenoriaethu ar sail risg yn ystod 2024/25 dywedodd y Prif Weithredwr y bydd adnoddau ariannol y Cyngor a’r galw am wasanaethau yn ffactor risg oherwydd bod y boblogaeth yn heneiddio a’r pwysau ar y gwasanaethau plant a thai. 

• Mae’r adroddiad yn trafod mai'r prif reswm dros yr oedi cyn lansio'r Porth Tenantiaid Digidol oedd gwaith uwchraddio TG ychwanegol yr oedd ei angen ar y tîm Tai. Holwyd pa ffactorau eraill (os o gwbl) a gyfrannodd at yr oedi hwn a pha ddiweddariadau cyfathrebu a ddarparwyd i denantiaid yn eu hysbysu am yr oedi cyn lansio'r porth.   Dywedodd y Pennaeth Gwasanaethau Tai bod y gwasanaeth wedi gorfod blaenoriaethu’r gwaith o uwchraddio ei systemau a bod hynny wedi arwain at oedi wrth lansio’r Porth Tenantiaid Digidol. Cafodd y Gwasanaethau Tai gyfle i gyfrannu at y CRM Corfforaethol ac mae systemau’r Gwasanaethau Tai wedi gwella o ganlyniad. Mae’r Cyngor wedi cyfathrebu â’i denantiaid drwy'r Panel Tenantiaid Digidol a’r Fforwm Tenantiaid i’w diweddaru  ynglŷn â’r oedi gyda’r porth tenantiaid digidol. 

• Mae’r adroddiad yn amlygu bod y gwaith o osod pontynau glanio newydd ym Mhorth Amlwch a Phier San Siôr wedi cael ei ohirio. Holwyd ynglŷn â’r hyn a gyfrannodd at y penderfyniad hwn. Dywedodd y Pennaeth Rheoleiddio a Datblygu Economaidd bod y gwelliannau i’r pontynau glanio wedi cael eu gohirio oherwydd bod y costau wedi cynyddu a felly roedd yn rhaid adolygu’r costau hynny. Bydd y gwaith o osod  y pontŵn newydd ym Mhier San Siôr yn dechrau ddiwedd y flwyddyn ariannol. Ym Mhorth Amlwch bydd yn rhaid ystyried dyluniad mwy addas oherwydd natur y Porth.  Bydd yn rhaid dod o hyd i ffynonellau cyllid eraill yn ogystal er mwyn ymorol am y costau cynnal a chadw yn y dyfodol.  

• Mae’r argyfwng costau byw wedi creu heriau ariannol sylweddol i’r Cyngor. Codwyd cwestiynau ynglŷn â sut mae’r her yma’n cael ei adlewyrchu yn yr Adroddiad Perfformiad Blynyddol.  Dywedodd y Prif Weithredwr mai’r Cyngor yw’r unig lwybr i bobl pan fyddant mewn caledi. Mae’r galw am wasanaethau yn cynyddu ac mae hyn yn rhoi pwysau ar adnoddau’r Cyngor.  Aeth ymlaen i ddweud y bydd y Dashfwrdd Tlodi a’r Cerdyn Sgorio Corfforaethol yn amlygu’r tueddiadau pan fydd cynnydd yn y galw am wasanaeth.    

• Mae’r adroddiad yn nodi tri maes sy’n tanberfformio yn erbyn y targedau a osodwyd yn ystod 2023/2024 (Ceisiadau Rhyddid Gwybodaeth, Pobl Ifanc sydd ddim mewn Addysg, Cyflogaeth na Hyfforddiant a’r Grant Cyfleusterau i’r Anabl). Gofynnwyd am ddiweddariad ar y dangosyddion hyn. Dywedodd y Rheolwr Cynllunio, Rhaglen a Pherfformiad Corfforaethol ei bod hi’n rhy fuan ar hyn o bryd gan fod cynlluniau’n cael eu rhoi ar waith i fynd i’r afael â’r meysydd sy’n tanberfformio.

Ar ôl adolygu’r Adroddiad Perfformiad Blynyddol 2023/2024 a nodi ymatebion yr Aelod Portffolio a’r Swyddogion i’r pwyntiau a godwyd, PENDERFYNWYD:-

• Cytuno bod cynnwys Adroddiad Perfformiad 2023/24 yn adlewyrchiad teg a chyflawn o waith yr Awdurdod dros y cyfnod hwn ac argymell bod y Pwyllgor Gwaith yn ei fabwysiadu ar ôl ei ystyried ymhellach.