Eitem Rhaglen

Cyflwyno adroddiad gan y Dirprwy Brif Weithredwr.

Cyflwynwyd adroddiad y Dirprwy Brif Weithredwr i’w ystyried gan y Pwyllgor.

Dywedodd yr Aelod Portffolio ar gyfer Gwasanaethau Oedolion a Diogelwch Cymunedol bod dyletswydd statudol ar yr Awdurdodau Lleol yn unol â Deddf Trosedd ac Anhrefn 1998, a diwygiadau dilynol yn neddf yr Heddlu a Chyfiawnder Troseddol 2002 a 2006, i weithio mewn partneriaeth â’r Heddlu, y Gwasanaethau Iechyd, y Gwasanaeth Prawf a’r Gwasanaeth Tân ag Achub sef y prif awdurdodau sy’n ffurfio’r Bartneriaeth Diogelwch Cymunedol.  Mae’r adroddiad blynyddol yn gyfle i adolygu’r ystadegau a’r heriau a wynebir, a sicrhau bod gweithio mewn partneriaeth yn hanfodol i ddiogelwch cymunedol.

Dywedodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol ar gyfer Gwynedd ac Ynys Môn mai meysydd cyfrifoldeb gwreiddiol y Bwrdd Partneriaeth Diogelwch Cymunedol oedd Troseddu ac Anhrefn, Camddefnyddio Sylweddau a Lleihau Ail-droseddu. Dywedodd bod cyfrifoldeb ychwanegol wedi’i gynnwys mewn perthynas â Throsedd Difrifol ac Adolygiadau Lladdiadau Domestig sy’n cael eu hadrodd i’r Swyddfa Gartref. Amlygodd nad oes gan y Bartneriaeth Diogelwch Cymunedol gyllidebau penodol ar gyfer prosiectau lleol, a rhaid gwneud cais am grantiau drwy’r Lefel Ranbarthol a Chenedlaethol. Mae blaenoriaethau’r Bwrdd yn seiliedig ar Strategaeth Bwrdd Gogledd Cymru Mwy Diogel, sef: -

·         Atal Troseddu ac Ymddygiad Gwrthgymdeithasol

·         Mynd i’r afael â Throsedd Dreisgar

·         Mynd i’r afael â Throseddau Difrifol a Threfnedig

·         Diogelu ac adeiladu cymunedau gwydn a chynnal diogelwch y cyhoedd.

Aeth ymlaen i nodi bod y Bwrdd Partneriaeth yn derbyn data ar lefelau troseddu gan yr Heddlu bob chwarter, a cafodd hyn ei amlygu yn yr adroddiad. Un o dargedau Cronfa Ffyniant Gyffredin y DU yw adeiladu cymunedau gwydn, diogel ac iach, sy’n cynnwys gwneud gwelliannau penodol i’r amgylchedd adeiledig a chymryd agwedd arloesol at atal troseddu. Mae’r prosiectau dan y cyllid hwn wedi arwain at ddiweddaru a gosod CCTV newydd yng Nghaergybi a Llangefni, gyda’r nod o wella diogelwch a lleihau trosedd yn y gymuned. Mae £250k wedi’i ddyrannu i Ynys Môn dan y prosiect hwn a bydd yn cael ei gwblhau erbyn diwedd mis Chwefror 2025. Mae gwaith yn parhau mewn perthynas ag Adolygiadau Lladdiadau Domestig, a chynhaliwyd nifer o sesiynau ymwybyddiaeth i rannu arfer da.

Wrth ystyried yr adroddiad, aeth y Pwyllgor ati i drafod y materion canlynol: -

·         Gofynnwyd cwestiynau ynghylch i ba raddau mae’r Cynllun Gweithredu ddigon grymus i ddelio ag agweddau ar y meysydd blaenoriaeth er budd cymunedau Ynys Môn. Dywedodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol ei bod yn hyderus bod y Cynllun Gweithredu ddigon grymus gan fod yr holl sefydliadau partner atebol yn gweithio mewn partneriaeth o fewn y Bwrdd Partneriaeth, a bod adnoddau ar gael. Er nad oes grantiau lleol ar gael, mae’n rhaid i’r Bwrdd fanteisio ar unrhyw gyllid sydd ar gael drwy’r Gronfa Strydoedd Saffach a’r Gronfa Ffyniant Gyffredin. Dywedodd y Prif Weithredwr bod cysylltiadau gwaith wedi gwella ymhlith partneriaid y Bwrdd Partneriaeth yn ddiweddar.

·         Gofynnwyd am y prosesau sydd ar gael er mwyn delio gydag ymddygiad gwrthgymdeithasol cyson, oherwydd gwelwyd bod cynnydd mewn ymddygiad o’r fath yn enwedig yn ardal Caergybi, a gydag adroddiadau o ymddygiad gwrthgymdeithasol Tenantiaid Tai Cymdeithasol, gyda’r adroddiad yn amlygu gostyngiad mewn ymddygiad gwrthgymdeithasol. Codwyd pryderon hefyd ynghylch defnydd o gyffuriau anghyfreithlon a digartrefedd. Dywedodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol fod y data o fewn yr adroddiad yn cyfeirio at achosion yr heddlu yr adroddwyd amdanynt. Derbyniodd fod achosion o ymddygiad gwrthgymdeithasol yng Nghaergybi, ac efallai na chawsant eu hadrodd i’r heddlu. Mae’r Heddlu’n defnyddio Swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu (SCCH) i dargedu'r ardaloedd sy'n profi ymddygiad gwrthgymdeithasol cyson i leihau'r troseddau hyn.  Dywedodd fod Swyddog Ymddygiad Gwrthgymdeithasol penodol o fewn Heddlu Gogledd Cymru i fynd i’r afael â throseddwyr mynych.  Gwneir gwaith partneriaeth sylweddol gyda'r Adran Addysg o fewn y Cyngor, Cyfiawnder Ieuenctid a Safonau Masnach.  Dywedodd fod Safonau Masnach wedi targedu siop sy'n gwerthu fêps yng Nghaergybi a oedd yn enghraifft dda o weithio mewn partneriaeth yn yr ardal.  Mae’r SCCH a’r Swyddogion Cyswllt Ysgolion wedi bod yn mynychu ysgolion lleol i leihau rhwystrau ac i gysylltu â phlant/pobl ifanc a rhieni.  Mae cynllun plismona yng Nghaergybi ac mae cyllid sylweddol wedi dod i law drwy arian Strydoedd Saffach, y Gronfa Ffyniant Gyffredin a'r Swyddfa Gartref i fynd i'r afael â phroblemau yng Nghaergybi. Dywedodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol y byddai'n fodlon trefnu cyfarfod rhwng yr Aelod Etholedig dros ardal Caergybi a'r Heddlu i drafod ymhellach ac i roi sicrwydd ar y gwaith a wnaed mewn ymateb i'r meysydd problemus.  Dywedodd y Dirprwy Brif Weithredwr fod pwysau ychwanegol ar wasanaethau o fewn yr Awdurdodau Lleol a'r gwaith a wnaed gan y Bwrdd Partneriaeth i ddod â'r holl asiantaethau allweddol at ei gilydd o ran gweithio mewn partneriaeth i fynd i'r afael â'r problemau a wynebir gan gymunedau lleol.

Mewn ymateb i sylwadau a wnaed ynghylch adroddiadau am ymddygiad gwrthgymdeithasol Tenantiaid Tai Cymdeithasol, dywedodd Pennaeth y Gwasanaethau Tai nad yw'r data yn yr adroddiad yn cyd-fynd â data'r Gwasanaethau Tai.  Nododd bod dau Uwch Swyddog Ymddygiad Gwrthgymdeithasol yn gweithio o fewn yr adran a rhaid ystyried bod y gyfran uchaf o dai cymdeithasol yn bodoli yn ardal Caergybi.

Mewn perthynas â Digartrefedd, dywedodd Pennaeth y Gwasanaethau Tai fod nifer y bobl sy'n cysgu ar strydoedd Ynys Môn yn isel yn ôl data'r Adran Tai.  Fodd bynnag, efallai bod mwy o bobl yn cysgu ar y stryd nad yw’r gwasanaeth yn ymwybodol ohonynt; mae ap ar gael o’r enw ‘street-link’ a gall y cyhoedd adrodd unrhyw berson sy’n cysgu ar y strydoedd ac mae’r wybodaeth yn cael ei hanfon ymlaen at y Cyngor ac asiantaethau eraill i’w galluogi i ymweld â’r person i weld a oes angen cymorth a chefnogaeth arnynt. Fodd bynnag, mater i'r unigolyn yw derbyn y cymorth a roddir.  Mae perygl i iechyd yno yn enwedig yn ystod tywydd oer ac maent yn agored i brofi trosedd annerbyniol yn eu herbyn tra'n cysgu ar y strydoedd.

Dywedodd y Cynghorydd Pip O’Neill fod ‘canolfan ieuenctid’ yn cael ei ystyried ar hyn o bryd ar gyfer ardal Caergybi fel bo pobl ifanc dros 13 oed ei fynychu ac yn cael cymryd rhan mewn gweithgareddau yn hytrach nag achosi ymddygiad gwrthgymdeithasol yn y dref, ac i ymwneud yn fwy cadarnhaol o fewn y gymuned.

·          Cyfeiriwyd bod cynnydd mewn ymddygiad gwrthgymdeithasol a phroblemau cyffuriau yn ardal Llangefni.  Nodwyd bod croeso i osod y camerâu CCTV yn Llangefni ond bod angen cydweithio gyda gwahanol asiantaethau i fynd i'r afael â'r broblem gan fod problemau cyffuriau o fewn amgylchedd eu cartref yn effeithio ar blant ifanc.   Ymatebodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol fod cais wedi ei gyflwyno i'r Gronfa Ffyniant Cyfranddaliadau i osod offer teledu cylch cyfyng newydd yn Llangefni a bydd y camerâu hyn yn cael eu cysylltu’n uniongyrchol â'r heddlu. Dywedodd fod cyfarfod aml-asiantaeth i'w drefnu i drafod materion yn Llangefni a bydd diweddariad yn cael ei roi wedi hynny.  Mae Llangefni yn rhan o brosiect ‘Adfer’ sy’n denu cyllid gan y Swyddfa Gartref i fynd i’r afael â phroblemau ymddygiad gwrthgymdeithasol a chymryd cyffuriau.   Gwnaed sylwadau bod angen adnoddau ariannol i fynd i'r afael â throseddau gyda Swyddogion Heddlu ychwanegol a chamerâu cylch cyfyng ym mhob ardal o'r cymunedau.

·        Dywedwyd bod cynnydd mewn troseddau casineb, yn enwedig troseddau casineb crefyddol ar Ynys Môn, na chyfeirir atynt yn yr adroddiad. Dywedodd Cadeirydd y Pwyllgor Ymgynghorol Sefydlog (SAC) ei bod wedi gwahodd cynrychiolydd o'r Heddlu i fynychu cyfarfod nesaf yr ACA. Ymatebodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol y byddai'n trafod y mater o drosedd casineb gyda'r Heddlu ac y byddai'n diweddaru'r Aelodau wedi hynny. 

·        Cyfeiriwyd at y cynnydd mewn achosion o hunanladdiad.  Ymatebodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol drwy ddweud bod Gweithgor Rhanbarthol yn ei le sy’n cael ei yrru gan y Cydlynwyr Hunan-niwed a Hunanladdiad fel rhan o’r Bwrdd Iechyd, a rhoddodd sicrwydd i’r Pwyllgor y byddai’n codi’r pryderon hyn o fewn y Gweithgor Rhanbarthol.  Dywedodd y Prif Weithredwr y gallai’r Pwyllgor ofyn i’r Pwyllgor Gwaith ofyn am ddiweddariad gan y Grŵp Rhanbarthol, dan arweiniad y Bwrdd Iechyd ar y gwaith a’r trafodaethau ynghylch atal hunanladdiadau.

·         Cyfeiriwyd bod yr adroddiad yn cyfeirio at y gostyngiad mewn troseddau rhyw, ond ystyriwyd efallai nad yw rhai o'r troseddau hyn yn cael eu hadrodd a bod llawer mwy o achosion na’r rheiny sy’n cael eu hadrodd i'r heddlu.

·         Cyfeiriwyd hefyd fod cynnydd mewn troseddau cerbydau ar Ynys Môn sy'n peri pryder.

·         Cyfeiriwyd hefyd at ‘droseddau sifil’ gyda phobl yn mynd i mewn i gartref pobl ac yn tynnu lluniau o eiddo pobl a’u postio ar-lein. Ymatebodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol y byddai’n codi mater ‘trosedd sifil’ o fewn y Bwrdd Partneriaeth yn ei gyfarfod nesaf.

·         Cyfeiriwyd nad oedd ystadegau ar faterion trosedd o fewn ardaloedd gwledig o fewn yr adroddiad. Nodwyd bod angen camerâu teledu cylch cyfyng symudol i fynd i'r afael â materion ymddygiad gwrthgymdeithasol o fewn cymunedau gwledig Ynys Môn.

·         Codwyd cwestiynau ynghylch cywirdeb y data o ran dwyn o siopau yn yr adroddiad a pham nad yw siopau’n adrodd am ddigwyddiadau i'r Heddlu. Ymatebodd yr Uwch Swyddog Gweithredol Diogelwch Cymunedol er ei bod yn derbyn bod cynnydd mewn digwyddiadau o ddwyn o siopau nad ydynt yn cael eu hadrodd i'r Heddlu, nododd mai'r data sydd wedi'i gynnwys yn yr adroddiad yw'r digwyddiadau yr adroddwyd amdanynt.  Dywedodd fod cynnydd wedi bod mewn achosion o ddwyn o siopau yng Nghaergybi yn ddiweddar oherwydd newid perchnogaeth a bod Polisïau Cenedlaethol yn cael eu dilyn o fewn y siop hon.  Mae'r Heddlu lleol yng Nghaergybi hefyd wedi bod yn gweithio gyda'r siop hon i ddatblygu strategaeth i fynd i'r afael ag achosion o ddwyn o siopau.

Dywedodd yr Aelod Portffolio Gwasanaethau Oedolion a Diogelwch Cymunedol y byddai’n gwerthfawrogi pe byddai data cymharol gyda Gwynedd yn cael ei gynnwys yn yr Adroddiad Blynyddol nesaf.

Sicrhaodd Dirprwy Brif Weithredwr y Pwyllgor y byddai ef, fel Cadeirydd blaenorol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd ac Ynys Môn, yn codi pryderon gan y Pwyllgor hwn yng nghyfarfod nesaf Bwrdd y Bartneriaeth.

PENDERFYNWYD:-

·       nodi cynnwys yr adroddiad a'r dogfennau atodol a chefnogi blaenoriaethau a chyfeiriad gwaith Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd ac Ynys Môn i'r dyfodol;

·       gofyn i'r Pwyllgor Gwaith ofyn am ddiweddariad gan y Grŵp Rhanbarthol, a arweinir gan y Bwrdd Iechyd, ar y gwaith a'r trafodaethau ynghylch atal hunanladdiadau.

CAMAU: Fel y nodwyd uchod.