Eitem Rhaglen

Cyflwyno adroddiad gan y Pennaeth Gwasanaethau Oedolion.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan y Cynghorydd Alun Roberts, Aelod Portffolio Gwasanaethau Oedolion a Diogelwch Cymunedol. Roedd yr adroddiad yn amlinellu’r ffioedd a thaliadau arfaethedig ar gyfer gwasanaethau gofal cymdeithasol dibreswyl yn y gymuned ar gyfer blwyddyn ariannol 2025/26, yn unol â Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014. Mae’n arferol adolygu’r taliadau mewn perthynas â gwasanaethau gofal cartref bob blwyddyn, er mwyn cyd-fynd ag adolygiad y Llywodraeth Ganolog o lefelau pensiwn a budd-daliadau.

Amlinellodd y Pennaeth Gwasanaethau Oedolion y cyd-destun ar gyfer pob categori o’r ffioedd a thaliadau ac esboniodd y rhesymau tu ôl i’r ffi arfaethedig ym mhob achos. Mewn ymateb i gwestiwn gan y Pwyllgor Gwaith ynglŷn â heriau recriwtio yn y gwasanaethau gofal cartref y cyfeirir atynt yn yr adroddiad, cadarnhaodd y Pennaeth Gwasanaethau Oedolion bod yr heriau hynny’n parhau a chyfeiriodd at y prif ffactorau, sef natur y gwaith, oriau anghymdeithasol a chyfraddau tâl anghystadleuol. Mewn ymateb i gwestiwn pellach am effaith y cap o £100 a osodwyd gan Lywodraeth Cymru ar y swm y mae cynghorau’n cael ei godi am ofal a chymorth yn y cartref, dywedodd y Pennaeth Gwasanaethau Oedolion fod y cap wedi’i gyflwyno naw mlynedd yn ôl erbyn hyn a phe byddai chwyddiant wedi cael ei ychwanegu byddai’r gost dros £150 erbyn heddiw. Mae’r cap yn golygu hefyd bod bwlch rhwng costau gofal preswyl a gofal yn y gymuned ac mae cleientiaid sy’n derbyn gofal a chymorth yn y gymuned yn talu llai am y ddarpariaeth nag y byddent mewn lleoliad gofal preswyl, a gallai hynny ddylanwadu ar benderfyniadau pobl ynglŷn â’u gofal ac efallai eu bod yn aros yn y gymuned yn hirach nag y dylent. Gall y gwahaniaeth yn y costau fod yn sylweddol mewn rhai achosion, a gellid ystyried bod hynny’n annheg, yn enwedig os yw’r modd gan unigolyn i dalu.

Cadarnhaodd y Cynghorydd Alun Roberts bod y mater wedi’i godi gyda Gweinidog Iechyd blaenorol Llywodraeth Cymru a chafwyd addewid y byddai’r mater yn cael ei adolygu, ond nid yw hyn wedi digwydd. Roedd trafodaeth ddiweddar rhwng Aelodau Portffolio a’r Gweinidog Iechyd newydd ym mis Rhagfyr y llynedd yn fwy cadarnhaol a’r gobaith yw y gwelir rhyw fath o weithredu mewn perthynas â’r mater hwn maes o law.

Penderfynwyd cymeradwyo’r canlynol –

• Codi’r uchafswm a ganiateir gan Lywodraeth Cymru ar gyfer gwasanaethau gofal cartref.
• Y taliadau ar gyfer gwasanaethau Teleofal a amlinellir yn Atodiad A yr adroddiad:
• Haen 1 – bydd pawb yn talu £78.00 y chwarter
• Haen 2 – bydd pawb yn talu £153.40 y chwarter

• Y taliadau Teleofal Blynyddol a amlinellir yn Atodiad B yr adroddiad:
• Gwasanaethau a Chynnal a Chadw £142.50
• Gwasanaethau yn unig £91.50
• Costau gosod unwaith ac am byth £57.00

• Cyfradd o £16.80 yr awr ar gyfer Taliadau Uniongyrchol

• Gweithredu tâl o £19.00 yr awr ar gyfer Micro Ofalwyr

• Cadw’r taliad o £10.00 ar gyfer gweinyddu ceisiadau am Fathodynnau Glas a darparu bathodynnau newydd fel yr amlinellir yn yr adroddiad.

• Cynnydd o 1.7% i £45.10 y dydd yn y ffi ar gyfer prynu gwasanaethau gofal dydd mewn cartrefi preswyl annibynnol (wedi’i dalgrynnu i’r £0.05 agosaf)

• Cynnydd o £1.73 yr awr mewn ffioedd Gofal Cartref er mwyn cydymffurfio â deddfwriaeth newydd

• Taliadau am Brydau mewn Gwasanaethau Dydd fel yr amlinellir yn Nhabl C yr adroddiad:

• Prydau mewn Gwasanaethau Dydd i Oedolion (ac eithrio pobl ag anableddau  dysgu) - £7.80
• Byrbryd ganol dydd mewn Gwasanaethau Dydd ar gyfer pobl ag anableddau dysgu - £3.30
• Lluniaeth arall (te/coffi/teisen) mewn Gwasanaethau Dydd - £1.85